Đề cương tuyên truyền 70 năm ngày truyền thống lực lượng quản lý xây dựng và doanh trại (13/5/1953 – 13/5/2023)

LỜI MỞ ĐẦU
“Là một trong những nhân tố quyết định thắng lợi của lực lượng Công an nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ An ninh Tổ quốc và trật tự an toàn xã hội - công tác hậu cần là một mặt công tác quan trọng trong công tác Công an” (Nghị quyết Hội nghị Hậu cần lần thứ 5 tháng 11/1993). Trong thành tựu đó, có sự đóng góp đáng kể của lực lượng đảm bảo về quản lý xây dựng và doanh trại. Bởi vậy ngay từ Nghị quyết Hội nghị chuyên đề xây dựng cơ bản của Công an nhân dân lần thứ hai tháng 10 năm 1982 đã xác định “Công tác xây dựng của lực lượng Công an nhân dân là một công tác có vị trí quan trọng trong công tác Hậu cần Công an nhân dân”.
Cùng với sự phát triển của lực lượng Hậu cần - Kỹ thuật Công an nhân dân, lực lượng quản lý xây dựng, doanh trại đã từng bước trưởng thành, trở thành lực lượng tin cậy đảm bảo không thể thiếu trong lực lượng Hậu cần - Kỹ thuật Công an nhân dân phục vụ cho mục tiêu tiến lên chính quy và từng bước hiện đại của Công an nhân dân.
 
PHẦN I
70 NĂM CÔNG TÁC QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ DOANH TRẠI TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN
1. Công tác quản lý xây dựng, doanh trại giai đoạn từ năm 1945 đến 1953; Ngày truyền thống lực lượng quản lý xây dựng và doanh trại
Cách mạng tháng Tám thành công, lực lượng Công an được thành lập. Cơ sở doanh trại có được lúc này sử dụng từ các cơ sở có sẵn của cơ quan mật thám cảnh sát hiến binh và chính quyền bù nhìn của Pháp, Nhật.
Trong giai đoạn từ tháng 12/1946 đến năm 1953, công tác xây dựng cơ bản gặp nhiều khó khăn, nhu cầu về nhà làm việc, nhà ở rất lớn. Trong điều kiện chiến tranh, thường xuyên phải di chuyển, việc xây dựng chủ yếu dựa vào khai thác nguồn lực tại chỗ để đáp ứng những nhu cầu bức thiết nhất phục vụ cho công tác, chiến đấu, xây dựng lực lượng. Trụ sở Nha Công an Trung ương (bao gồm nhà làm việc của Văn phòng, nhà làm việc của các ban chuyên môn, hội trường và nhà làm việc của Tổng giám đốc) được xây dựng ở Lũng Cò (Sơn Dương, Tuyên Quang) với sự giúp đỡ của chính quyền và nhân dân địa phương. Vật liệu xây dựng chủ yếu là cây rừng (tranh, tre, nứa, lá). Công an Trung Bộ, Công an Khu XII và các địa phương khác đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền và nhân dân các địa phương để tìm địa điểm xây dựng và bảo vệ các trụ sở làm việc của mình, góp phần vào ổn định cơ sở vật chất để đảm bảo việc hoàn thành nhiệm vụ công tác và chiến đấu của Công an địa phương.
Việc đảm bảo chỗ học tập, sinh hoạt cho Trường Công an trung cấp thời kỳ này là một cố gắng lớn của cán bộ, chiến sĩ làm công tác xây dựng cơ bản. Địa điểm ban đầu của Trường Công an trung cấp (tháng 9 năm 1947) là khu nhà bỏ không và dựa vào nhà dân (tháng 3 năm 1948) để tổ chức lớp học. Giữa năm 1949, Nha Công an Trung ương chủ trương xây dựng trường cố định trong khu vực ATK gần cơ quan Trung ương. Đồng chí Trần Dung, kiến trúc sư, Giám đốc Công an Liên khu I được điều về Nhà và được cử làm Trưởng ban xây dựng; đồng chí Đỗ Ngọc Liễn làm Phó ban. Trong ban còn có: đồng chí Sửu làm văn thư đánh máy kiêm thủ quỹ, đồng chí Tình làm kế toán, đồng chí Thái làm quản lý, đồng chí Bảo làm tiếp phẩm và 05 đồng chí làm cấp dưỡng.
Việc tìm địa điểm xây dựng trường và quy hoạch, thiết kế nhà cửa, trường lớp, do đồng chí Trần Dung chịu trách nhiệm toàn bộ. Việc thi công xây dựng trường lớp do "Đội công tác" của Văn phòng Nha Công an Trung ương đảm nhiệm nhưng chủ yếu là thuê nhân công ở ngoài, vật liệu xây dựng là tre, gỗ, nửa tự khai thác trong rừng. Địa điểm xây dựng trường ở ngay bên bờ sông Đáy khu vực Mỏ Zát, Cầu Bì, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang nay là thôn Tân Thái thuộc thị trấn nông trường Tân Trào, cuối tháng 2 năm 1950 việc xây dựng đã hoàn thành. Toàn bộ cơ ngơi nhà trường gồm: 1 hội trường hơn 100 chỗ ngồi, 1 nhà Hiệu bộ, 1 nhà bếp và kho, 10 lần cho học viên ở. Lần đầu tiên Trường huấn luyện Công an Trung cấp có cơ sở vật chất khang trang, đủ các bộ phận phục vụ, đảm bảo cho học viên các địa phương yên tâm về học tập, sinh hoạt, chất lượng đào tạo cũng vì thế mà được nâng cao. Ngày 05 tháng 3 năm 1950 khóa VII huấn luyện Công an Trung cấp (khóa Tổng phản công I), khai giảng tại trường mới xây dựng.
Đầu năm 1951 chuẩn bị địa điểm xây dựng cơ sở mới cho trường Công an Trung cấp tại Yên Sơn Tuyên Quang trong một khu rừng hiểm trở gần Bến Bình Ca. Tại địa điểm mới này, tháng 3 năm 1951 trường mở lớp chỉnh huấn cho cán bộ Công an từ Trưởng huyện đến Trưởng ty. Tháng 2 năm 1952 tiếp tục khai giảng lớp chỉnh huấn II. Khoảng giữa năm 1952, khi lớp chỉnh huấn II đang học tập thì bị máy bay của dịch đến oanh tạc, ném bom vào khu vực trường nhưng không gây thiệt hại gì về người và của. Sau sự kiện này, lãnh đạo Nha Công an Trung ương quyết định chuyển trường lên Cao Bằng gần biên giới Việt Trung đề phòng những tình huống bất chắc xảy ra. Đồng chí Trần Dung, Trưởng ban xây dựng trường được cử lên Cao Bằng tìm chọn địa điểm mới. Đồng chí đã chọn bản Thua Khau, xã Hòa An, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng là nơi đáp ứng được các yêu cầu về địa điểm do Nha Công an Trung ương đặt ra, làm địa điểm mới của trường.
Từ cuối năm 1952, tổ chức tìm địa điểm và xây dựng cơ sở mới của Trường Công an Trung cấp tại Cao Bằng. Việc xây dựng trường ở địa điểm mới đã được triển khai. Toàn bộ việc thiết kế, tổ chức khai thác nguyên vật liệu, tổ chức thi công do đồng chí Trần Dung đảm nhiệm. Đầu năm 1953, công việc xây dựng trường đã cơ bản hoàn thành, gồm 1 ngôi nhà lớn làm hội trường học, 1 nhà ăn, bếp, các nhà ở và làm việc của lãnh đạo, cán bộ nhân viên trường. Việc khẩn trương tìm chọn địa điểm và xây dựng cơ sở vật chất mới của trường Công an Trung cấp, mặc dù chưa xây dựng được nhà ở cho học viên nhưng đã kịp thời phục vụ kế hoạch khai giảng khóa X huấn luyện Công an Trung cấp của Nha Công an Trung ương.
Ngày 13/5/1953, căn cứ Sắc lệnh số 141/SL ngày 16/2/1953 của Chủ tịch Hồ Chí Minh về việc đổi Nha Công an Việt Nam thành Thứ Bộ Công an, đồng chí Trần Quốc Hoàn, Thứ trưởng Thứ Bộ Công an ký ban hành Nghị định số 74/NĐ-CA quy định tổ chức chung cho Công an các cấp, trong đó quy định biên chế Văn phòng Thứ Bộ có Phòng Quản trị (34 người) gồm: 01 Trưởng phòng, 01 Phó phòng, 01 Dự toán, 01 Lương, 01 Phụ cấp và mục lục tài vụ, 01 Quản lý, 01 Kho, 01 Qũy, 01 Y tế, 01 Đánh máy, 02 Sửa chữa xe đạp, máy chữ, 09 Công tác đội (vận tải, chuyên chở, kiến thiết), 13 cấp dưỡng. Công tác kiến thiết là tiền thân của Tổ Kiến thiết cơ bản thuộc Phòng Tài vụ quản trị trực thuộc Bộ Công an sau này. Từ đó đến nay, ngày 13/5/1953 được xác định là Ngày truyền thống lực lượng Quản lý xây dựng và doanh trại.
Trong thời kỳ kháng chiến chống pháp 1947 đến 1954 ở chiến khu Việt Bắc (ATK) cũng như ở sở, ty Công an đã nêu cao tinh thần tự lực tự cường hình thành từng bước công tác xây dựng và quản lý doanh trại với phương thức tự cung tự cấp tại chỗ là chính. Việc xây dựng cơ sở làm việc, ăn, ở kể cả trường học, Công an xưởng (để sửa chữa, sản xuất vũ khí cho Công an) trại giam chủ yếu bằng cây, que, tranh, tre, nứa, lá với phương châm dựa vào dân là chính. Đặc điểm công tác quản lý xây dựng và doanh trại thời kỳ này mang tính tự cung tự cấp rõ nét chưa có sự chỉ đạo và đảm bảo xuyên suốt từ Bộ xuống cơ sở.
2. Công tác quản lý xây dựng, doanh trại giai đoạn từ năm 1953 - 1975
Sau 9 năm kháng chiến gian khổ hoà bình đã được lập lại nhưng đất nước bị chia cắt. Miền Bắc hoàn toàn giải phóng chuyển sang làm cách mạng Xã hội Chủ nghĩa. Miền Nam bị đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai thống trị. Nhân dân ta tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân nhằm mục tiêu chung là hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ trong cả nước, thực hiện thống nhất nước nhà đưa cả nước tiến lên Chủ nghĩa xã hội.
Trước tình hình, nhiệm vụ và yêu cầu mới của cách mạng, cuộc đấu tranh bảo vệ An ninh chính trị và giữ gìn trật tự xã hội ở hai miền diễn ra ngày càng gay go, phức tạp và quyết liệt đòi hỏi lực lượng Công an phải nhanh chóng chuyển hướng tổ chức, hoạt động đáp ứng với cuộc đấu tranh ở mỗi miền góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
Từ năm 1955 ở miền Bắc nhìn chung cơ sở doanh trại của Công an các cấp từ Bộ đến các tỉnh thành phố bước đầu ổn định do đã tiến hành tiếp quản trụ sở, tài sản của các cơ quan mật thám, cảnh sát chính quyền cũ để lại và có phần xây dựng mới một số nhà tạm (mái ngói, tường toóc xi) để chủ yếu làm nhà ở tập thể, nhà ăn, bếp. những nơi không có điều kiện tiếp quản thì xây dựng nhà tạm cấp 4. Điều kiện đó đặt ra tiền đề cho công tác quản lý doanh trại tự phát ở từng cấp Công an - một công việc mới mẻ về quản lý nhà đất - sửa chữa doanh trại phù hợp với chức năng sử dụng mới. Ở cơ quan Bộ từ năm 1955 đã tiến hành xây dựng ở 15 Trần Bình Trọng Hà Nội một số nhà tạm để ở tập thể, nhà ăn, bếp tập thể. Năm 1957 xây dựng trường Công an Trung ương (C500 Thanh Xuân)...
Trước năm 1967 công tác xây dựng ở cơ quan Bộ do một bộ phận của phòng Tài vụ Quản trị sau là phòng Tài vụ Kế hoạch (1973) đã đảm nhận việc quản lý công tác kiến thiết cơ bản của cơ quan Bộ. Ngày 8/5/1967 Bộ đã quyết định thành lập Vụ Tài vụ Vật tư trong đó Ban kiến thiết làm nhiệm vụ tổ chức quản lý xây dựng cho cơ quan Bộ.
Cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất của đế quốc Mỹ ở miền Bắc bị thất bại cuối năm 1968, tuy vậy các công trình doanh trại của Công an bị hư hại nặng. Từ các nơi sơ tán trở về vấn đề nổi lên cấp bách cho công tác xây dựng và doanh trại là phải kịp thời đảm bảo nơi làm việc, ăn, ở, công trình trại giam... cho điều kiện công tác hiện tại trước mắt. Mặt khác cần phải tính toán để xây dựng cơ bản công trình của Công an phù hợp cho giai đoạn của tình hình nhiệm vụ mới. Năm 1969, Bộ chủ trương nghiên cứu thiết kế trại tạm giam cấp tỉnh, thành phố và trụ sở Công an huyện, đồng chí Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn đã trực tiếp nghe trình bày thiết kế sơ bộ của Vụ Tài vụ Vật tư (Ban kiến thiết) và thông qua xét duyệt các thiết kế quy hoạch, thiết kế sơ bộ nhà giam cho 3 loại quy mô trại 150, 200, 250 phạm giam cứu. Đồng chí Thứ trưởng Trần Quyết phụ trách Vụ Tài vụ Vật tư duyệt thiết kế sơ bộ mẫu trụ sở công an huyện cho 3 loại qui mô 15, 25, 30 biên chế cán bộ chiến sĩ.
Để chuẩn bị cho điều kiện triển khai hệ thống trại tạm giam cấp tỉnh và trụ sở Công an cấp huyện khi điều kiện đến. Trên cơ sở mẫu thiết kế định hình được duyệt, Bộ đã cho phép xây dựng thí điểm trại tạm giam vào năm 1971 và trụ sở công an huyện tiếp theo đó tại Thái bình, Hải Hưng, Nam Hà. Tại địa điểm xã Kim Chi thị xã Hải Dương năm 1971 đã tiến hành thi công xây dựng trại tạm giam của Công an tỉnh Hải Hưng với qui mô 250 phạm giam cứu trên mặt bằng qui hoạch 5 ha. Trại tạm giam Công an Thái Bình qui mô 200 phạm xây dựng vào năm 1972, trại tạm giam Nam Hà xây dựng vào đầu năm 1973...
Trụ sở Công an cấp huyện được xây dựng thí điểm ở huyện Tiền Hải, Thái Bình, trụ sở huyện Khoái Châu Hải Hưng cũng được xây dựng vào thời điểm trên. Năm 1975, dưới sự chủ trì của đồng chí Thứ trưởng Hoàng Thao, đã mở Hội nghị tổng kết rút kinh nghiệm Thiết kế xây dựng trại tam giam tại trại tạm giam Phủ Đức của Công an Vĩnh Phú và rút kinh nghiệm thiết kế xây dựng trụ sở cấp huyện tại huyện Tiền Hải, Thái Bình.
Năm 1973, sau hội nghị Công an toàn quốc nổi lên vấn đề quá tải của các trại tạm giam và công tác dẫn giải bị can tập trung về trại tạm giam cấp tỉnh... Bộ đã quyết định xây dựng nhà tạm giữ cấp huyện. Cuối năm 1973 mẫu thiết kế nhà tạm giữ cấp huyện loại 04 và 06 buồng tạm giữ được Bộ ban hành để đưa vào xây dựng.
Để thích ứng với khối lượng công tác xây dựng cơ bản ngày một tăng nhanh cả về lượng và yêu cầu kỹ thuật, yêu cầu của công tác quản lý của xây dựng cơ bản Nhà nước, Bộ đã quan tâm, đổi mới bộ máy tổ chức cán bộ và cơ chế phù hợp với hoạt động Công an. Tháng 8/1972 dù đang trong điều kiện của cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ 2 của đế quốc Mỹ ở miền Bắc, Bộ đã quyết định tách Ban Kiến thiết, Vụ Tài vụ Vật tư thành hai phòng là Phòng Quản lý Xây dựng, Phòng Thiết kế, đồng thời tăng cường cán bộ chuyên môn từ nhà trường và từ các Bộ Công nghiệp, Bộ Kiến trúc chuyển sang. Với hai phòng mới này, công tác quản lý xây dựng của Công an có điều kiện chuyên môn hoá sâu phù hợp với trình độ và cơ chế quản lý xây dựng chung của Nhà nước ta lúc bấy giờ. Sau giải phóng miền Nam, Bộ đã quyết định sửa đổi bộ máy của Vụ Tài vụ Vật tư để phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ mới trong công tác xây dựng từ hai phòng trên lại nhập thành một là Phòng Quản lý Xây dựng. Công tác thiết kế lúc này được tổ chức thành Tổ Thiết kế trong Phòng Quản lý xây dựng. Năm 1976, Bộ quyết định thành lập Cục Quản lý Xây dựng cơ bản trong đó lập lại Phòng Thiết kế.
Tình thế của cuộc chiến tranh giữa ta và đế quốc Mỹ, tay sai lúc này khác chiến tranh giữa ta và thực dân Pháp năm 1947 -1954 kể cả về địa thế địa lý, thời thế. Tuy nhiên phương thức đảm bảo hậu cần về công tác xây dựng nhà của thì gần như vận dụng phương châm của những năm kháng chiến chống Pháp vẫn là thích hợp. Các công trình xây dựng kể cả các trại giam, các kho tàng kỹ thuật chứa hàng từ miền Bắc chuyển vào chiến trường miền Nam chỉ bằng cây que nứa, lá khai thác tại chỗ. Công tác xây dựng do tiểu ban Hậu cần ở Trung ương Cục miền Nam chỉ đạo đã đảm bảo phục vụ kịp thời có hiệu quả cho công tác chiến đấu và xây dựng lực lượng An ninh trên khắp chiến trường miền Nam cho đến ngày giải phóng 30-4-1975.
Nếu như 9 năm kháng chiến chống Pháp (1946-1954) tổ chức công tác xây dưng doanh trại của Công an mang tính tự cung, tự cấp là chủ yếu, chưa hình thành mô hình tổ chức bộ máy quản lý thì trong 20 năm sau (1954-1975) của thời kỳ xây dựng Xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, chống Mỹ ở miền Nam. Công tác quản lý xây dựng và doanh trại đã từng bước hình thành bộ máy tổ chức quản lý ngày càng có tính chuyên nghiệp cao. Trong đó, 13 năm (1955-1968) tổ chức quản lý công tác xây dựng và doanh trại chỉ là một bộ phận công tác nghiệp vụ trong Phòng Quản trị sau đó là Phòng Kế hoạch Vật tư thuộc Văn phòng Bộ rồi Ban Kiến thiết Tài vụ vật tư phục vụ công tác xây dựng doanh trại cho cơ quan Bộ và phải trải qua 5 năm sau ( 1969-1975), công tác xây dựng doanh trại mới thực sự từng bước hình thành mô hình bộ máy tổ chức quản lý có tính chuyên nghiệp để chuyên quản lý công tác xây dựng doanh trại trong lực lượng Công an nhân dân ở miền Bắc (Phòng Thiết kế phòng Quản lý Xây dựng) trong Vụ Tài vụ Vật tư.
3. Công tác quản lý xây dựng và Doanh trại giai đoạn từ năm 1976 đến 1986
Đất nước được độc lập, thống nhất tiến lên xây dựng xã hội chủ nghĩa. Mỹ tuy thất bại trong cuộc chiến tranh xâm lược, nhưng vẫn âm mưu chống phá cách mạng nước ta bằng kế hoạch hậu chiến. Chúng ráo riết cấu kết với bọn phản động quốc tế tiến hành bao vây cấm vận phá hoại ta về kinh tế, tiến hành các hoạt động gián điệp, chiến tranh tâm lý, kích động bọn phản động gây rối, gây bạo loạn hòng lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
Cơ sở doanh trại của Công an trên toàn quốc sau 30/4/1975, đặc biệt ở phía Nam tuy chúng ta đã tiếp quản được cơ sở của chính quyền Sài Gòn để lại nhưng do tính chất phục vụ dã chiến nên các công trình doanh trại cấp 4 và tạm thời chiếm số lượng chủ yếu đã và đang xuống cấp nghiêm trọng. Nhu cầu chỗ ăn, chỗ ở tập thể, gia đình, trại giam, trường học, đặt ra yêu cầu cấp bách cho công tác xây dựng và quản lý doanh trại Công an. Ở thời kỳ này, trong lĩnh vực xây dựng của Nhà nước cơ chế bao cấp của kế hoạch tập trung cao đã tỏ ra có sức cản không phù hợp, đòi hỏi của điều kiện mới. Cơ chế kế hoạch vốn, kế hoạch vật tư, kế hoạch thi công... đã trở nên hết sức cứng nhắc gây nhiều ách tắc cho công tác xây dựng của các công trình, đặc biệt các công trình của Công an đang phải khẩn trương đầu tư xây dựng nhằm phục vụ cho các mục tiêu Nghị quyết Hội nghị Công an lần thứ 30, tháng 1 năm 1976 chủ trương xây dựng lực lượng Công an từng bước chính quy hiện đại. Trước tình hình đó tháng 12- 1978 Bộ đã mở hội nghị chuyên đề xây dựng cơ bản lần I, Nghị quyết hội nghị xây dựng lần thứ nhất đã nhấn mạnh đến công tác xây dựng lực lượng ngành quản lý xây dựng (quản lý Nhà nước), cụ thể: (1) Nghiên cứu bổ sung về chức năng nhiệm vụ lề lối làm việc và mối quan hệ giữa Cục Quản lý Xây dựng với các Cục trong khối hậu cần cũng như giữa bộ phận xây dựng cơ bản Phòng Hậu cần các đơn vị; cùng với Vụ Tổ chức Cán bộ có kế hoạch biện pháp bổ cán bộ, sung đảm bảo tối thiểu cho các bộ phận hoạt động được thuận lợi (2) Thực hiện thường xuyên huấn luyện bổ túc bồi dưỡng dài ngày ngắn ngày theo chuyên đề và tổng hợp cho từng loại cán bộ chiến sỹ thuộc các mặt công tác quản lý xây dựng ở đơn vị Công an; (3) Ở Bộ có kế hoạch đi tuyển dụng đến năm 1980 đảm bảo đủ số lượng công nhân mà chỉ tiêu Bộ đã giao cho đội xây dựng; ở các địa phương cần xúc tiến nghiên cứu tổ chức đội xây dựng chuyên nghiệp theo Chỉ thị số 897 ngày 16-11-1977 của Bộ.
Hội nghị quản lý xây dựng toàn ngành lần thứ I không chỉ có ý nghĩa cho thời kỳ 1976-1980 mà đã đặt nền móng cơ bản định hướng xuyên suốt toàn diện cho công tác quản lý xây dựng, quản lý doanh trại trong Công an nhân dân các thời kỳ sau để đảm bảo phục vụ cho nhiệm vụ từng bước tiến lên chính quy hiện đại của lực lượng Công an nhân dân.
Trong thời gian 1976-1982, lực lượng Công an nhân dân đã có những bước chuyển biến mới về công tác xây dựng cơ bản và đã đạt nhiều kết quả tốt; đã xây dựng mới cải tạo và sửa chữa nhiều công trình cũ được trên 1,2 triệu m2 nhà các loại, trong đó có 15 trường đào tạo cán bộ Công an, một số trụ sở Công an tỉnh trên 60 trụ sở Công an huyện, thị, một số kho tàng và hàng chục trại cải tạo, trại tạm giam, nhà tạm giữ, vv...đặc biệt đã hoàn thành xây dựng đưa vào sử dụng một số công trình lớn như công trình 66A, công trình Phương Đông I, công trình Phương Đông II. Viện Khoa học Hình sự, XZ72, xưởng đại tu Vô tuyến điện
Năm 1979, công tác quản lý thi công đã có phòng chuyên trách ở Cục Quản lý Xây dựng góp phần hình thành nghiệp vụ chuyên quản lý thống nhất trong toàn quốc về công tác giám sát quản lý thi công. Công tác quản lý doanh trại đã từng bước triển khai theo các mục tiêu đề ra của Nghị quyết hội nghị công tác doanh trại lần thứ I. Có thể nói lần đầu tiên trong toàn lực lượng Công an nhân dân công tác doanh trại được quản lý và triển khai theo hệ thống nghiệp vụ và thống nhất trên toàn quốc.
Năm 1981 trước tình hình và nhiệm vụ mới của đất nước Đảng và Nhà nước đã ra Nghị quyết 250/ CP để điều chỉnh bộ máy của Công an nhân dân. Ngày 02-12-1981 Bộ đã ký Quyết định số 104/QĐ-BNV quy định chức năng nhiệm vụ Cục Xây dựng trực thuộc Tổng cục Hậu cần Công an nhân dân. Cũng trong năm 1981, Chính phủ đã ban hành Điều lệ quản lý xây dựng cơ bản 232/CP. Đây là văn bản pháp quy về quản lý xây dựng cơ bản đầu tiên được ban hành ở nước ta và đã có tác động điều chỉnh các hoạt động tác nghiệp trong đầu tư xây dựng cơ bản nói chung, công tác đầu tư xây dựng cơ bản trong Công an nhân dân nói riêng.
Từ sự chỉ đạo sát sao và toàn diện của lãnh đạo Bộ, sự cố gắng nỗ lực của toàn lực lượng làm công tác xây dựng cơ bản - doanh trại đặc biệt sự chỉ đạo cụ thể của lãnh đạo các cấp Công an. Trong thời kỳ này, mặc dầu trong bối cảnh của những năm khủng hoảng kinh tế của đất nước bởi cuộc chiến tranh phá hoại nhiều mặt của đế quốc và bọn phản động Quốc tế, nhưng nhìn chung trong các khâu công tác từ kế hoạch, đầu tư, quản lý doanh trại đã triển khai đồng bộ và có hiệu quả. Vì vậy Nghị quyết hội nghị Hậu cần Công an nhân dân lần thứ IV tháng 7-1988 đã đánh giá khẳng định chúng ta đã xây dựng và đưa vào sử dụng một số công trình kỹ thuật nghiệp vụ, đã sửa chữa cải tạo và xây dựng mới được hàng chục vạn mét vuông nhà các loại từ đó đã nâng diện tích bình quân nhà làm việc từ 2,43m2/người năm, 1980 lên 4,78m2/ người năm 1985. Về nhà ở từ 2,3m2/ người năm 1980 lên 3,26m2 năm 1985. Tuy nhiên so với mục tiêu đề ra thì nói chung nơi làm việc, ăn, ở còn nhiều khó khăn, đặc biệt là các tỉnh biên giới, miền núi Tây Nguyên, một số Công an phường ở các thành phố và các Vụ Cục trực thuộc cơ quan Bộ. Về chất lượng công trình tuy đã được tổ chức giám sát theo đúng Nghị định 232/CP và các văn bản hướng dẫn của Bộ Xây dựng của Cục Quản lý Xây dựng thậm chí có công trình của địa phương đã được phòng Quản lý Thi công của Cục Quản lý Xây dựng - Doanh trại cử cán bộ kỹ sư trực tiếp xuống giám sát thi công như công trình trụ sở Công an Gia Lai, Trường T36, Trường đại học An ninh, xây dựng trại Thủ Đức thành phố Hồ Chí Minh. Một số công trình chất lượng kém vẫn còn tồn tại đặc biệt có những công trình bị sập hoặc bị sự cố về móng phải xử lý lại gây tốn kém kinh phí và mất cán bộ như công trình nhà PCCC 3 tầng của Hải Phòng bị sập tháp PCCC 4 tầng năm 1982, móng cọc nhồi nhà điều trị 5 tầng bệnh viện 19-8 năm 1984. Ngược lại một số công trình trụ Sở Công an thi công xây dựng hoàn thiện ở mức cao, không phù hợp với điều kiện kinh tế kỹ thuật cho phép lúc đó (do vật tư hoàn thiện đã có từ thời nguy để lại) như Quảng Nam, Đà Nẵng. Hội trưởng Nghĩa Bình đã có ý kiến của Chính phủ nhắc nhở. Từ những năm của thập kỷ 80 công tác chỉ đạo điều hành của Cục Quản lý Xây dựng đã có sự sát sao hơn, đặc biệt đối với công tác quy hoạch và kế hoạch hàng năm. Từ năm 1981, hàng năm Cục Quản lý Xây dựng tổ chức Hội nghị bảo vệ kế hoạch đầu tư xây dựng hàng năm theo cụm hoặc khu vực nhằm tạo điều kiện nắm sát yêu cầu của đơn vị. Mặt khác công tác quy hoạch trong đó có quy hoạch các trụ sở cấp huyện, các trại tạm giam, trại cải tạo do phòng thiết kế của Cục đảm nhận với tiến độ đi trước một bước so với công tác kế hoạch. Bởi vậy việc xây dựng kế hoạch đầu tư hàng năm ngày càng đảm bảo tính khả thi cao. Công tác tổ chức bộ máy, cán bộ xây dựng cơ bản doanh trại toàn ngành được kiện toàn từng bước tương xứng với tình hình nhiệm vụ mới là yếu tố có ý nghĩa quyết định, nguyên nhân của mọi nguyên nhân thắng lợi của công tác xây dựng cơ bản doanh trại Công an nhân dân. Việc xác lập mô hình Cục Quản lý Xây dựng Doanh trại với vị trí chức năng nhiệm vụ quản lý thống nhất toàn ngành là một định hướng có tính lâu dài, phù hợp với yêu cầu phát triển của lĩnh vực quản lý xây dựng và doanh trại trong Công an nhân dân và yêu cầu phát triển chung của đất nước.
4. Công tác quản lý xây dựng và doanh trại Công an nhân dân thời kỳ đổi mới và hội nhập của đất nước (1987-2015)
Trong những năm đầu thực hiện cơ chế thị trường (1989), tình hình trật tự an toàn xã hội diễn biến rất phức tạp, có mặt nghiêm trọng, đặc biệt thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá của những năm cuối thập kỷ 90 tình hình tội phạm diễn biến, ngày càng phức tạp. Tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên Quốc gia đặc biệt cuộc đấu tranh chống tội phạm ma tuý, xã hội đen, tham nhũng, buôn lậu, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gian lận thương mại... ngày càng diễn ra vô cùng phức tạp gay go quyết liệt. Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã tỏ rõ bản lĩnh vững vàng, ra sức khắc phục khó khăn, giữ vững ổn định chính trị từng bước giải quyết những vấn đề kinh tế xã hội cấp bách. Nền kinh tế hàng hoa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước bước đầu hình thành. Đời sống của nhân dân ta được cải thiện, dân chủ xã hội được phát huy; quốc phòng, an ninh được giữ vững, hoạt động đối ngoại được mở rộng đa phương đa dạng hợp tác nhiều mặt với các nước, các tổ chức Quốc tế và khu vực, đẩy lùi tình trạng bị bao vây cô lập.
Đảng và nhân dân ta tiếp tục vững bước trên con đường đổi mới, qua các kỳ Đại hội Đảng (lần thứ 7,8,9), sự đổi mới càng được khẳng định và ngày càng phát huy hiệu quả trong công cuộc thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền phù hợp với cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với trọng tâm là cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước, mở rộng dân chủ thiết lập kỷ cương đảm bảo an ninh, an toàn xã hội. Nhằm mục tiêu xây dựng nước ta thành một nước phát triển, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Trong Công an nhân dân, từ năm 1987 thực hiện Nghị quyết số 07/NĐ TW của Bộ Chính trị về nhiệm vụ bảo vệ An ninh chính trị giữ gìn an toàn trật tự an toàn xã hội trong tình hình mới, lực lượng Công an nhân dân đã tiến hành đổi mới tư duy, đổi mới công tác tổ chức cán bộ, đổi mới phương pháp làm việc...
Trong công tác quản lý xây dựng và doanh trại, yêu cầu đổi mới tư duy, đổi mới suy nghĩ, phong cách công tác luôn được đặt ra. Đầu năm 1988, Bộ đã thành lập Ban Quy hoạch cơ quan Bộ do đồng chí Thứ trưởng Cao Đăng Chiếm làm Trưởng ban, đồng chí Lê Tẩu, Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Hậu cần Phó ban, Cục Quản lý Xây dựng làm uỷ viên thường trực. Lần đầu tiên, ở cơ quan Bộ có sự sắp sếp bố trí sử dụng theo phương thức quy hoạch, tạo một bước ổn định tương đối để trên cơ sở đó xác định mục tiêu đầu tư cho kế hoạch đầu tư xây dựng hàng năm.
Do được phép sử dụng khối lượng vật tư của công trình 835, một công trình kỹ thuật nghiệp vụ lớn do Liên Xô viện trợ thiết bị toàn bộ nhưng đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng và chuyển toàn bộ vật tư viện trợ sang cho công trình xây dựng khác trong Công an đã tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ thi công cho một số công trình có quy mô lớn của cơ quan Bộ như trụ sở làm việc của Tổng cục Cảnh sát 40 Hàng Bài, Bệnh viện 19-8, Nhà nghỉ điều dưỡng Đồ Sơn, Bãi Cháy, Vũng Tàu...
Đặc biệt trong thời gian này, ở cơ quan Bộ do tranh thủ được nguồn kinh phí thuộc các chương trình nhà ở của Nhà nước, của Thành phố Hà Nội, đã tổ chức xây dựng được những khu nhà ở cho tập thể gia đình Công an có quy mô lớn như khu Văn Chương, Hoàng Cầu, Nhân Chính, Kim Giang, Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân Bắc, Ngọc Khánh... góp phần cải thiện một cách căn bản sự bức bối về nhà ở gia đình tồn tại từ hàng thập kỷ qua. Từ những năm của thập kỷ 90 các công trình nghiệp vụ quan trọng như Trung tâm thẩm vấn An ninh, Trung tâm thẩm vấn Cảnh sát của Bộ, các nhà Hồ sơ, phòng cháy, chữa cháy, trại giam, trại tạm giam nhà tạm giữ đều được xây dựng theo mẫu thiết kế mới của phòng Thiết kế trong đó những trại tạm giam được thiết kế xây dựng cao tầng như ở Bắc Ninh, Cà Mau, Bình Phước... ở các thành phố với phương châm “Bộ và địa phương cùng làm, đơn vị và cán bộ chiến sỹ cùng xây dựng “(1987) chủ trương” hiện đại hoá công sở (1995) đã tranh thủ được vốn hỗ trợ từ ngân sách địa phương để xây dựng trụ sở làm việc kiên cố khang trang hơn trước, trong đó có trụ sở cấp huyện được xây dựng với quy mô 2-3 tầng khá nhiều.
Trụ sở Công an các tỉnh: Thái Bình, Hòa Bình, Hưng Yên...đã được khẩn trương đầu tư xây dựng với quy mô ngày càng kiên cố và hiện đại hơn phục vụ tốt hơn cho công tác của đơn vị. Đặc biệt, năm 2010 đã hoàn thành đầu tư xây dựng Trụ sở Bộ Công an tại 47 Phạm Văn Đồng, Mai Dịch, Cầu Giấy, Hà Nội với quy mô 189.000 m2 sàn xây dựng, đảm bảo cho 4150 cán bộ, chiến sĩ làm việc, sinh hoạt.
Công tác quản lý nhà và đất thuộc sở hữu Nhà nước trong Công an nhân dân giai đoạn 1988-1995 có một số thay đổi về tổ chức (từ năm 1988 Cục H16 sát nhập vào Cục H14 và bỏ phòng Quản lý Doanh trại). Việc thành lập lại Cục Quản lý Xây dựng cơ bản - Doanh trại tháng 3 năm 1996 sau 8 năm xoá Cục Quản lý Xây dựng (1988) sát nhập vào Cục Cung cấp (H14) đã khẳng định sự đổi mới nhận thức về vị trí vai trò trách nhiệm quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản và doanh trại nhà - đất; khẳng định công tác xây dựng cơ bản có vị trí rất quan trọng trong công tác hậu cần - kỹ thuật Công an nhân dân.
Cục quản lý Xây dựng và Doanh trại được thành lập, hệ thống tổ chức cán bộ làm công tác quản lý xây dựng, doanh trại ở đơn vị, địa phương được củng cố. Công tác quản lý Nhà nước về xây dựng doanh trại nhà và đất trong Công an nhân dân được tăng cường hiệu lực, hiệu quả và đạt được một tình trạng pháp chế cao hơn nhiều so với thời kỳ trước đây, Kết quả trên không thể không nhắc tới yếu tố quan trọng là sự chỉ đạo tập trung của lãnh đạo các cấp Công an mà với vai trò thiết yếu là sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của các Thủ trưởng, người chàng đầu đơn vị, địa phương của các cấp Công an nhân dân.
5. Công tác quản lý xây dựng và doanh trại Công an nhân dân thời kỳ đẩy mạnh, công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước tích cực hội nhập và phát triển (2016-2018)
Sau hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, lực lượng CAND đã có bước phát triển mạnh mẽ, không ngừng lớn mạnh về mọi mặt và đạt được những thành tựu quan trọng. Lực lượng CAND đã chủ động phối hợp tham mưu với Đảng, Nhà nước gắn kết chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Từ năm 2010 đến năm 2015, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang nỗ le phần đầu, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng. Tình hình thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, khó trồng; tranh chấp biển đảo, đặc biệt là tình hình Biển Đông căng thẳng, do những động thái ngang ngược của Trung Quốc xâm phạm chủ quyền biển, đảo của Việt Nam. Trung Quốc đưa giàn khoan 981 vào hoạt động trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam để thực hiện tham vọng “độc chiếm Biển Đông”, hiện thực hóa "đường lưỡi bò" của Trung Quốc.
Trong nước, tình hình an ninh chính trị - trật tự xã hội tiếp tục có những diễn biến phức tạp, các địa bàn trọng điểm về an ninh chính trị, các lực lượng trực tiếp chiến đấu, các cơ sở vùng sâu, vùng xa, các học viện, nhà trường, các cơ sở giam giữ ... tiếp tục có yêu cầu đầu tư cả về chiều rộng và chiều sâu nhằm tăng cường và nâng cao chất lượng cơ sở vật chất phục vụ chiến đấu, công tác và xây dựng lực lượng. Tình hình kinh tế trong nước tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức; giá cả thường xuyên biển động do tác động của thế giới và sự điều chỉnh tăng giá nhân công; thị trường bất động sản đóng băng đã làm cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống người lao động gặp nhiều khó khăn.
Nhà nước đã ban hành Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công, Luật Nhà ở; Chính phủ đã ban hành các Nghị định về quản lý chất lượng công trình xây dựng. Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về những nhiệm vụ giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước, góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Chỉ thị số 30/CT- TTg, ngày 26/11/2012 về tăng cường thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Chỉ thị số 14/CT-TTg, ngày 28/6/2013 về tăng cường quản lý đầu tư và xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước, trái phiếu Chính phủ và Chỉ thị số 27/CT-TTg, ngày 27/12/2013 về tăng cường đẩy mạnh công tác quyết toán vốn đầu tư các dự án hoàn thành sử dụng vốn Nhà nước.
Lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác quản lý theo tổ chức và quy hoạch, kế hoạch; hạn chế khởi công dự án mới, rà soát lại các dự án đầu sắp xếp theo thứ tự ưu tiên, giảm dàn trải; tập trung đầu tư và thực hiện tur, dứt điểm các dự án trọng điểm, cấp bách, những dự án có yêu cầu đồng bộ cao cả về xây dựng cơ bản và trang bị kỹ thuật.
Công tác quản lý XDCB và nhà đất của lực lượng CAND vừa phải đảm bảo yêu cầu theo chỉ đạo của Đảng uỷ CATW và lãnh đạo Bộ, đồng thời phải tuân thủ nghiêm túc các văn bản pháp quy của Nhà nước về XDCB và quản lý nhà đất, trong điều kiện hệ thống văn bản pháp quy của nhà nước thường xuyên biến động cho nên rất khó khăn trong triển khai thực hiện. Tình hình trên đã tác động, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý đầu tư XDCB và doanh trại trong CAND.
Thực hiện mục tiêu “Nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý nhà nước”, Lực lượng Quản lý xây dựng và doanh trại đã tham mưu xây dựng kế hoạch và chuẩn bị các điều kiện tổ chức thành công Hội nghị sơ kết Dự án tổng thể xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp các cơ sở: Nhà tạm giữ, trại tạm giam, trại giam, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng thuộc Bộ Công an quản lý - giai đoạn II (gọi tắt là dự án 2277) được lãnh đạo Bộ, Tổng cục và Công an các đơn vị địa phương đánh giá cao; đồng thời đã lãnh đạo đơn vị triển khai tổ chức tốt các hội nghị tập huấn hàng năm về công tác quản lý đầu tư XDCB, doanh trại kịp thời hướng dẫn cho cán bộ làm công tác quản lý, cán bộ trực tiếp thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình của Công an các đơn vị địa phương thống nhất thực hiện các văn bản pháp quy của Nhà nước, Bộ Công an mới ban hành trong quản lý đầu tư xây dựng công trình, đấu thầu, xử lý các tình huống trong đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng và bồi dưỡng kỹ năng giải quyết các vấn đề liên quan đến công tác xây dựng cơ bản, doanh trại, nhà và đất trong CAND. Đã chủ động đề xuất danh mục các công trình tiêu biểu thuộc Bộ và các đơn vị địa phương để thực hiện gắn biển “Công trình chào mừng kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân Việt Nam (19/8/1945 - 19/8 2010); 65 năm Ngày truyền thống lực lượng Hậu cần Kỹ thuật CAND (25/1/1948 - 25/1/2013)”. Đây là hoạt động góp phần đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng thi công các công trình và đóng góp đáng kể vào phong trào thi đua đặc biệt.
6. Công tác quản lý xây dựng và doanh trại Công an nhân dân giai đoạn thay đổi mô hình tổ chức mới (08/2018 đến nay)
Từ năm 2018 đến nay, tình hình thế giới, khu vực có nhiều biến động phức tạp; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, nhất là chiến tranh thương mại, công nghệ giữa Mỹ - Trung Quốc diễn ra gay gắt, ngày càng trực diện, quyết liệt hơn, chi phối mạnh cục diện thế giới, tác động nhiều mặt đến hợp tác quốc tế và triển khai chính sách của các quốc gia. Đại dịch Covid bùng phát tác động tiêu cực đến mọi mặt của đời sống xã hội kéo theo kinh tế thế giới rơi vào tình trạng suy thoái. Trong khu vực, Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động chiếm đóng trái phép, quân sự hóa các đảo nhằm khẳng định “chủ quyền”, lợi ích của Trung Quốc ở biển Đông, đồng thời lôi kéo, chia rẽ các nước trong khối ASEAN. Thế giới đứng trước nhiều nguy cơ, thách thức lớn về an ninh phi truyền thống, cùng với sự phát triển nhanh chóng của khoa học, kỹ thuật tạo ra những thời cơ, thuận lợi cơ bản, xong cũng đặt ra nhiêu thách thức về đảm bảo an ninh, lợi ích của các quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Trong nước, tình hình chính trị ổn định; công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, kiện toàn hệ thống chính trị và đấu tránh phòng, chống tham nhũng, lãng phí được triển khai quyết liệt, góp phần củng cố niềm tin trong nhân dân; an ninh quốc gia được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; các hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng lên.
Bên cạnh các thuận lợi cơ bản nêu trên, nước ta cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức to lớn. Tình hình biển Đông diễn biến căng thẳng, các thế lực thù địch, phản động tiếp tục tăng cường hoạt động chống phá với những thủ đoạn tinh vi, nguy hiểm hơn. Áp lực gia tăng tội phạm ngày càng lớn. Tình hình thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến nhiều mặt kinh tế, văn hóa, an ninh, xã hội trên toàn quốc. Quy mô kinh tế nước ta còn khiêm tốn, nhu cầu ngân sách không ngừng tăng; tích lũy ngân sách cho đầu tư phát triển thấp. Đầu tư của Nhà nước cho lực lượng Công an đã được quan tâm nhưng chưa đáp ứng đủ cho nhu cầu ngày càng cao phục vụ yêu cầu công tác, chiến đấu và xây dựng lực lượng CAND.
Trước yêu cầu xây dựng lực lượng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, ngày 15 tháng 3 năm 2018 Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 22-NQ-/TW về “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và Bộ Công an ban hành đề án triển khai thực hiện với phương châm “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”. Theo đó, mô hình tổ chức của lực lượng Quản lý xây dựng và doanh trại cũng có thay đổi để đáp ứng yêu cầu.
Thông tư số 80/2021/TT-BCA ngày 26/7/2021 của Bộ Công an quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Cục Quản lý xây dựng và doanh trại và Quyết định số 6111/QĐ-BCA ngày 26/7/2021 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định tổ chức bộ máy của Cục Quản lý xây dựng và doanh trại, H02 do Cục trưởng phụ trách và có không quá 4 Phó Cục trưởng; tổ chức bộ máy gồm 06 Phòng, 01 Trung tâm trực thuộc. Ngày 06/8/2018, Bộ trưởng Bộ Công an ký Quyết định số 4014/QĐ-BCA quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Cục Quản lý xây dựng và doanh trại, tổ chức bộ máy có 01 Cục trưởng, 04 Phó Cục trưởng và 07 phòng: Phòng Tổng hợp, Phòng Thẩm định và quản lý kinh tế kỹ thuật, Phòng Quản lý các hoạt động đầu tư xây dựng, Phòng Quản lý doanh trại, nhà và đất, Phòng Quản lý quy hoạch và thiết kế công trình chuyên dùng, Phòng Quản lý chất lượng công trình xây dựng, Trung tâm Tư vấn xây dựng Bộ Công an.
Quá trình triển khai mô hình tổ chức mới, Cục Quản lý xây dựng và doanh trại đã có nhiều đổi mới trong nhận thức và tổ chức thực hiện công tác nghiệp vụ theo lĩnh vực xuyên suốt đã tiếp tục phát huy hiệu quả trong công tác quản lý xây dựng và doanh trại, đạt được nhiều thành tích nổi bật như:
- Tham mưu giúp Bộ Công an ban hành Thông tư về lĩnh vực quản lý xây dựng và doanh trại: Thông tư phân cấp ủy quyền trong công tác đầu tư xây dựng công trình của Bộ Công an; Thông tư thực hiện dân chủ trong đầu tư xây dựng công trình trong CAND; Công điện số 01 về rà soát thực trạng quản lý, sử dụng đất an ninh trong Công an nhân dân.
- Tham mưu giúp Đảng ủy Công an Trung ương lập phương án sắp xếp, bố trí trụ sở làm việc của các đơn vị khối cơ quan Bộ tại thành phố Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh và các trường, học viện Công an nhân dân; lập phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước của Công an các đơn vị, địa phương theo quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP, ngày 31/12/2017 của Chính phủ quy định sắp xếp lại, xử lý tài sản công; Lập quy hoạch sử dụng đất an ninh thời kỳ 2021 - 2030 theo quy định của Luật Quy hoạch 2017 và Quyết định số 995/QĐ-TTg ngày 09/8/2018 của Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cho các Bộ tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tập trung đưa về một mối quản lý các dự án nhà ở xã hội trong Công an nhân dân.
Tổ chức thực hiện dự án xây dựng (1) Nhà tưởng niệm Bác Hồ tại trụ sở Bộ Công an - 47 Phạm Văn Đồng, Cầu Giấy, Hà Nội; (2) Sắp xếp cơ sở làm việc đối với các đơn vị khối Bộ sau khi có Nghị định 01 về chức năng, tổ chức bộ máy của Bộ Công an; (3) Phối hợp Công an Điện Biên thiết kế mẫu nhà tình nghĩa tại Mường Nhé; (4) Báo cáo Bộ Chính trị về thực trạng việc quản lý, sử dụng đất an ninh trong Công an nhân dân và đề xuất cho chủ trương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; (5) Dự án công trình Khu lưu niệm Sáu điều Bác Hồ dạy tại xã Nhã Nam, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang; (6) Mô hình cơ sở làm việc cho Công an xã và tổng hợp tình hình về xây dựng nhà doanh trại cho công an xã chính quy ở 25 tỉnh biên giới.
Thẩm định và trình duyệt hồ sơ đầu tư xây dựng được xác định, nhiệm vụ công tác thẩm định là một trong những nhiệm vụ hết sức quan trọng của đơn vị đòi hỏi nhiều thời gian, công sức và đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao. Đây là nhiệm vụ trọng tâm đã được Đảng uỷ và lãnh đạo Cục Quản lý xây dựng và doanh trại tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sát sao và thường xuyên nhằm hoàn thành khối lượng thẩm định các dự án theo đúng thời gian quy định. Đáp ứng kịp thời cho việc xây dựng kế hoạch phân bổ vốn đầu tư hàng năm và triển khai xây dựng của các đơn vị, địa phương. Ưu tiên tập trung thẩm định các công trình trọng tâm, trọng điểm, các đơn vị có tính chất cấp thiết nhằm phục vụ công tác, chiến đấu của lực lượng Công an nhân dân như: An ninh, Tình báo, Cảnh sát cơ động; các đơn vị đóng tại Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam bộ. Nhiều dự án tổng thể có quy mô lớn đã được thẩm định, phê duyệt đang tiếp tục triển khai thực hiện đáp ứng yêu cầu phục vụ cho công tác chiến đấu và xây dựng lực lượng. Hoàn thành thẩm định hồ sơ đầu tư xây dựng xây dựng'; (2) Thực hiện kế hoạch đầu tư xây dựng hàng năm để đảm bảo hiệu quả công tác đầu tư chống thất thoát, lãng phí trong đầu tư xây dựng. Công tác lựa chọn nhà thầu của các Chủ đầu tư đã tuân thủ quy trình và trình tự theo quy định pháp luật hiện hành của Nhà nước, chất lượng và hiệu quả công tác lựa chọn nhà thầu ngày càng được nâng cao, đặc biệt là các công trình có quy mô lớn. Tập trung chỉ đạo sát sao giải quyết có ưu tiên, nhanh gọn, triệt để đối với các công trình, dự án trọng điểm" và Quyết toán khối lượng, chất lượng công trình"; (3) Tiếp tục duy trì và đảm bảo cung cấp hồ sơ thiết kế, tiên lượng dự toán mẫu các công trình giám giữ và chuyên dùng cho công an các đơn vị địa phương để triển khai thực hiện kế hoạch được giao. Việc đảm bảo cung cấp thiết kế, tiên lượng dự toán các công trình chuyên dùng cho các đơn vị địa phương thực hiện đã tiết kiệm cho ngân sách hàng trăm triệu đồng chi phí thiết kế mỗi năm, đồng thời đã đảm bảo quy định về bảo mật và quản lý thống nhất về mẫu thiết kế; (4) tập trung chỉ đạo việc hướng dẫn các Chủ đầu tư thực hiện và lập hồ sơ quản lý chất lượng công trình theo đúng quy định trên 3 nội dung chính: Thẩm tra thiết kế dự toán các công trình xây dựng trong CAND, quản lý chất lượng công trình xây dựng trong thì công công trình, xác nhận chất lượng công trình hoàn thành; (5) Trong nhiệm kỳ qua Đảng ủy H02 lãnh đạo đơn vị triển khai có kết quả và chuyển biến quan trọng trong quản lý Nhà nước về nhà, đất và tập trung giải quyết, xử lý có hiệu quả, đúng tiến độ các yêu cầu có liên quan đến tài sản là nhà, đất của Công an các đơn vị địa phương theo đúng quy định pháp luật, đáp ứng kịp thời yêu cầu của các đơn vị địa phương. Thẩm định, trình phê duyệt Quy hoạch sắp xếp, bố trí cơ sở làm việc, doanh trại của Công an các đơn vị, địa phương, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho công an, đơn vị địa phương, làm tốt công tác phát triển nhà ở xã hội cấp cho cán bộ, chiến sỹ trong lực lượng Công an nhân dân
Chỉ đạo công tác kiểm tra, hướng dẫn Công an các đơn vị, địa phương: Làm tốt công tác hướng dẫn thẩm định hồ sơ đầu tư xây dựng; Thẩm tra quyết toán công trình hoàn thành đã được Đảng ủy và lãnh đạo Cục chỉ đạo tiến hành chặt chẽ theo quy trình, luôn bám sát định hướng của Nhà nước, Chỉ thị số 14/CT-TTg và Chỉ thị số 27/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, chủ trương của Bộ và chỉ đạo của các cấp lãnh đạo. Tập trung chỉ đạo sát sao giải quyết có ưu tiên, nhanh gọn triệt để đối với các công trình, dự án trọng điểm, các công trình phục vụ chiến đấu, các công trình phục vụ giam giữ, cơ sở làm việc các đơn vị biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa. Tổ chức kiểm tra quản lý quá trình thực hiện dự án, Đánh giá công tác kiểm tra, quản lý quá trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình đã được cải thiện và ngày càng đi vào nề nếp, giải quyết khó khăn vướng mắc của công an các đơn vị địa phương, đã tham mưu cho Lãnh đạo các cấp xây dựng các kế hoạch kiểm tra, hướng dẫn, quản lý quá trình thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình trong Công an nhân dân. Hướng dẫn Công an các đơn vị địa phương áp dụng và thực hiện đúng mẫu thiết kế do Bộ Công an ban hành đảm bảo hợp lý về không gian, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu phân khu chức năng; Hợp lý về môi trường: Hướng gió, hướng nắng, giao thông, cảnh quan phù hợp. Thực hiện kiểm tra chất lượng xây dựng công trình đảm bảo chất lượng theo thiết kế được phê duyệt đủ điều kiện đưa vào sử dụng cụ thể: Chất lượng các công trình qua kiểm tra hầu hết đều đảm bảo theo thiết kế, tuân thủ quy hoạch tổng mặt bằng được duyệt. Công tác an toàn lao động, vệ sinh môi trường đã được chú trọng. Hồ sơ quản lý chất lượng công trình đã được lập cơ bản đầy đủ, đúng quy định; Việc kiểm tra đã đem lại hiệu quả tích cực, chất lượng công trình xây dựng trong ngành công an đã có tiến triển tốt hơn; Xây dựng và ban hành các Văn bản hướng dẫn công an các đơn vị, địa phương thực hiện đúng các quy định của Nhà nước, Luật đất đai, Luật quy hoạch trong quản lý, sử dụng nhà và đất.
Tham mưu giúp Đảng ủy Công an Trung ương thực hiện các đề án, dự án điểm: (1) Dự án trụ sở làm việc của Bộ Công an tại 47 Phạm Văn Đồng, trọng Cầu Giấy, Hà Nội; (2) Công tác tổ chức thực hiện dự án xây dựng Nhà tưởng niệm Bác Hồ tại trụ sở Bộ Công an - 47 Phạm Văn Đồng, Cầu Giấy, Hà Nội; (2) Dự án "Điều tra cơ bản đánh giá thực trạng cơ sở vật chất Công an Phường thuộc Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; (3) Tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp các cơ sở Nhà tạm giữ, Trại tạm giam, Trại giam, Cơ sở giáo dục, Trường giáo dưỡng do Bộ Công an quản lý; (4) Dự án công trình Khu lưu niệm Sáu điều Bác Hồ dạy tại xã Nhã Nam, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang; (5) Dự án đầu tư cho Công an cấp huyện; (6) Dự án đầu tư xây dựng công trình Hệ thống kho vật chứng trong lực lượng Công an nhân dân; (7) Dự án xây dựng toàn diện Công an cấp huyện đáp ứng nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự trong tình hình mới; (8) Dự án tổng thể đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp các cơ sở: Nhà tạm giữ, Trại tạm giam do Bộ Công an quản lý (giai đoạn 2019 - 2020); (9) Dự án tổng thể đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp các cơ sở Trại giam do Bộ Công an quản lý (2019 - 2020); (10) Dự án xây dựng Học viện chính trị Công an nhân dân Lào; (11) Dự án đầu tư mở rộng trụ sở làm việc của Bộ Công an tại số 44 Yết Kiêu và 47 Phạm Văn Đồng.
Tham mưu giúp Bộ Công an lập Quy hoạch sử dụng đất an ninh thời kỳ 2021 - 2030 tầm nhìn đến năm 2050, trong đó:
+ Hiện trạng sử dụng đất là: 52.507 ha.
+ Đưa ra khỏi quy hoạch sử dụng đất là: 699,6 ha.
+ Bổ sung quy hoạch sử dụng là: 20.324,5 ha.
+ Tổng diện tích đất quy hoạch vào mục đích an ninh đến năm 2030 là: 72.332 ha.
 
PHẦN II
LỰC LƯỢNG QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ DOANH TRẠI CÔNG AN NHÂN DÂN PHÁT HUY TRUYỀN THỐNG VẺ VANG, THỰC HIỆN THẮNG LỢI CÁC MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ DOANH TRẠI TRONG THỜI GIAN TỚI
1. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống hành lang pháp lý về quản lý xây dựng cơ bản, nhà và đất phù hợp với đặc thù của lực lượng Công an nhân dân dân trên cơ sở tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Tập trung kiện toàn bộ máy tổ chức quản lý dự án từ Bộ đến cơ sở đảm bảo năng lực chuyên môn, nhân lực chuyên trách, trọng tâm là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý xây dựng hiện có, hoàn thiện mô hỡnh tổ chức quản lý dự án theo hướng áp dụng hình thức Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực theo quy định của Luật Xây dựng, phấn đấu mục tiêu tất cả các dự án trong Công an nhân dân được quản lý bởi tổ chức có đủ điều kiện năng lực, triển khai thực hiện đạt hiệu quả cao, đúng quy định của pháp luật liên quan đến đầu tư và xây dựng.
2. Chú trọng phân tích để làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân dẫn đến sai phạm trong từng khâu của quá trình thực hiện dự án như trách nhiệm của chủ đầu tư và các nhà quản lý đầu tư; trách nhiệm của các nhà thầu xây lắp, cung cấp thiết bị, vật tư; trách nhiệm của các đơn vị tư vấn... qua đó có thể đưa ra những kiến nghị xử lý một cách triệt để và hiệu quả các vị phạm về quản lý đầu tư, xây dựng.
3. Hoàn chỉnh hệ thống mẫu các công trình chuyên dùng, xây dựng và ban hành hệ thống suất vốn đầu tư - tiêu chuẩn - định mức trong đầu tư xây dựng cơ bản của lực lượng Công an nhân dân làm căn cứ lập, thẩm định và phê duyệt chủ trương và dự án đầu tư, góp phần rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư.
4. Hoàn thiện, bổ sung cập nhật cơ sở dữ liệu nhà và đất an ninh làm cơ sở thầm định trình quy hoạch bố trí, sắp xếp và quy hoạch xây dựng các cơ sở làm việc của Công an các đơn vị, địa phương, cũng như đề xuất chủ trương đầu tư, trình dự án đầu tư xây dựng mới, cải tạo mở rộng và xây kế hoạch thực hiện bảo trì cụng trình xây dựng trong lực lượng Công an nhân dân. Phối hợp đơn vị nghiệp vụ tin học xây dựng phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu nhà và đất an ninh để cung cấp cho các đơn vị Công an cơ sở phục vụ công tác cập nhật số liệu, lưu trữ, tra cứu tổng hợp báo cáo. Tiến tới thiết lập mạng tin cơ sở dữ liệu nhà và đất an ninh trong toàn lực lượng Công an nhân dân.
5. Nâng cao chất lượng quản lý đầu tư xây dựng, nhà và đất là hoạt động có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đến sự phát triển lực lượng Công an nhân dân, góp phần tạo lập hệ thống cơ sở vật chất phục vụ nhiệm vụ chính trị của Công an các đơn vị, địa phương. Mỗi cán bộ chiến sĩ làm công tác quản lý xây dựng, nhà và đất phải nhận thức rõ trách nhiệm của mình, thống nhất tư tưởng và hành động trong tất cả các khâu, các bước của hoạt động đầu tư. Thực hiện tốt những định hưởng trên, lĩnh vực đầu tư xây dựng, nhà và đất của ngành Công an nhất định sẽ có những bước phát triển vượt bậc.
 
PHẦN III
DANH HIỆU CAO QUÝ ĐƯỢC ĐẢNG, NHÀ NƯỚC, BỘ CÔNG AN TẶNG THƯỞNG LỰC LƯỢNG QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ DOANH TRẠI
Trai qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Quản lý xây dựng và doanh trại Công an nhân dân ngày càng trưởng thành, lớn mạnh về mọi mặt, trở thành lực lượng chủ công, nòng cốt trong công tác hậu cần, kỹ thuật Công an nhân dân. Những đóng góp của lực lượng Quản lý xây dựng và doanh trại Công an nhân dân đã góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự, giữ vững ổn định chính trị, phục vụ có hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa như trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra: “khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa; xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định...”, phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Với những chiến công, thành tích xuất sắc đạt được trong 70 năm qua, nhiều tập thể, cá nhân lực lượng Quản lý xây dựng và doanh trại đã được Đảng, Nhà nước, Bộ Công an cùng các Bộ, Ngành tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý. Trong đó, Cục Quản lý xây dựng và doanh trại đã vinh dự được trao tặng một số phần thưởng cao quý như: Huân chương Quân công hạng Ba (2009), Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (2010) và nhiều lần được tặng Cờ thi đua của Chính phủ, Cờ Thi đua của Bộ Công an trong phòng trào thi đua Vì an ninh Tổ quốc. Đảng bộ liên tục được công nhận là tổ chức cơ sở đảng “Trong sạch, vững mạnh”. Chi đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tặng Bằng khen; Nhiều đồng chí trong lực lượng Quản lý xây dựng và doanh trại trưởng thành, đạt nhiều thành tích được Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Công an Trung ương ghi nhận: 02 đồng chí nguyên là Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hậu cần, 08 đồng chí giữ chức vụ Cục trưởng, Phó Cục trưởng được phong quân hàm Thiếu tướng.