Cuộc chiến chống vượt biên trái phép ở Lạng Sơn

Bài 1: Săn tội phạm trên đường mòn

Cuộc rượt đuổi kéo dài hơn 2km trên đỉnh dốc dựng đứng khép lại bằng cú nhảy liều mạng của kẻ vượt biên khi hắn định liều mình chạy qua ranh giới trở lại phía Trung Quốc. Trên 231km tuyến biên giới Lạng Sơn từ khi dịch COVID-19 xuất hiện, vẫn thường diễn ra cảnh đuổi bắt người nhập cảnh trái phép của lực lượng Bộ đội Biên phòng.

Càng giáp Tết, tình trạng nhập cảnh trái phép từ nước ngoài vào trong nội địa càng diễn biến phức tạp. Lực lượng Bộ đội Biên phòng và Công an tỉnh Lạng Sơn đã hiệp đồng tác chiến từ ngăn chặn trên tuyến biên giới đến đấu tranh, bóc gỡ các đường dây môi giới, đưa người đi xuất nhập cảnh trái phép trong nội địa.

Truy đuổi những kẻ vượt biên

Thượng úy Nguyễn Anh Tú, Phó Trạm trưởng Trạm Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị cho biết, khi dịch COVID-19 mới xuất hiện, công tác chống dịch lúc đó bất ngờ, anh em chỉ kịp chống 4 cái cột, lớp mái lán để chống mưa, nắng, ngủ trên đất, sau này mới có lán chắc chắn. Có những chốt, anh em tự nhặt cây rừng đóng thành chõng, bàn ăn.

Khó khăn như thế, nhưng áp lực chống dịch đã khiến anh em quyết tâm rất lớn, phải ngăn chặn triệt để tất cả những trường hợp xuất nhập cảnh trái phép, không để đối tượng xâm nhập. “Đường biên giới của Trạm quản lý chỉ gần 4km, nhưng lại nhiều đường mòn, lối mở, đường đi lại khó khăn, có nhiều núi đá, lợi dụng đêm tối, đối tượng nhập cảnh trái phép xâm nhập”, Phó Trạm trưởng cho biết.

Tại một điểm đường mòn thuộc khu vực 05, 06 của huyện Cao Lộc, Lạng Sơn là lán gác dã chiến của Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị. Bên trong lán gác là 4 cán bộ chiến sĩ biên phòng ứng trực.

Thiếu tá Lê Văn Vương, Trạm Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị cho biết: “Chúng tôi chia nhau trực canh đường mòn, ban đêm 1 người ở lại trực lán, còn 3 người chia nhau gác từ chập tối đến 1-2h sáng thì đổi. Dịch COVID-19 đang rất phức tạp trên thế giới, nếu người nhập cảnh trái phép mà mang bệnh, sau đó lọt vào cộng đồng thì vô cùng nguy hiểm. Xác định rõ điều này, khi thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi tuyệt đối không lơ là, chủ quan”.

Theo chia sẻ của anh Vương, có đêm khi phát hiện tiếng động lạ, hoặc khu vực các anh “khoanh vùng” có dấu hiệu khác thường, ngay lập tức chia nhau ra canh gác. Có khi gác tới 4-5 tiếng không phát hiện người nhập cảnh trái phép, nhưng “cẩn thận vẫn không thừa”, dù mệt mỏi, đặc biệt là những khi thời tiết khắc nghiệt, 4 anh em đều thấy thoải mái vì mình đã làm tròn nhiệm vụ.

Bộ đội Biên phòng Lạng Sơn trao trả công dân Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam cho cơ quan chức năng nước bạn.

Nhờ những ca gác đêm mà nhiều đối tượng nhập cảnh trái phép đều bị phát hiện, bắt giữ. Theo chia sẻ của Thượng úy Nguyễn Anh Tú, đối tượng nhập cảnh trái phép khi phát hiện thấy cán bộ Biên phòng là bỏ chạy lại phía bên kia biên giới. Chính vì vậy, nhiều cuộc đuổi bắt xuyên đêm trên những cánh rừng đại ngàn đã diễn ra.

Điển hình là cuộc rượt bắt vào lúc 1h45 sáng 31-8-2020, trong khi làm nhiệm vụ trực chống xuất nhập cảnh trái phép và phòng chống dịch COVID-19 tại đường mòn, Thiếu tá Trần Công Đông, cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị phát hiện một đối tượng nam đang lén lút vượt biên giới xâm nhập trái phép, anh liền tri hô và đuổi theo. Biết mình bị phát hiện, nam thanh niên bỏ chạy về phía Trung Quốc.

Với tinh thần đấu tranh truy bắt đến cùng, Thiếu tá Đông đã ôm được đối tượng. Nhưng lợi dụng đêm tối, trời lại mưa, đường trơn trượt, đối tượng chống trả quyết liệt khiến cả 2 cùng bị lăn xuống vực sâu, lởm chởm đá tai mèo. Cùng lúc đó, đồng đội của anh Đông lao đến hỗ trợ, đối tượng bỏ chạy thục mạng, Thiếu tá Đông được đưa đến bệnh viện cấp cứu. Qua kiểm tra, bác sĩ kết luận, anh bị đứt gót chân, tổn thương vai phải và phải phẫu thuật nối gân gót chân.

Theo dự báo, càng gần Tết Nguyên đán, tình hình nhập cảnh trái phép vào Việt Nam càng gia tăng. Theo Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị - Trung tá Vi Vân Cẩn, đơn vị đã triển khai 21 lán dã chiến ở biên giới, ứng trực 24/24 để phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh với hoạt động xuất nhập cảnh trái phép. Tới thời điểm này, hiện tượng nhập cảnh trái phép cơ bản có nhưng hạn chế do lực lượng Biên phòng canh giác 24/24h.

Thời gian vừa qua, đơn vị đã triển khai bắt giữ 2 vụ xuất nhập cảnh trái phép, 1 vụ gồm 5 đối tượng người Việt Nam trốn sang Trung Quốc làm thuê, sau đó quay về nước và 1 vụ gồm 8 người Trung Quốc vượt biên vào Việt Nam định đi sâu vào nội địa để tìm kiếm việc làm. Bên cạnh đó đã xử phạt vi phạm hành chính 9 vụ với 26 đối tượng xuất nhập cảnh trái phép.

Đấu trí trong nội địa

Lạng Sơn là một trong những địa phương đi đầu cả nước về công tác đấu tranh, ngăn chặn, khởi tố, điều tra và đưa ra xét xử nhiều đường dây đưa người đi xuất cảnh trái phép.

Ngày 13-1, tại Trại tạm giam Công an tỉnh Lạng Sơn, Nông Văn Thành (SN 1990, trú tại xã Bính Xá, huyện Đình Lập, Lạng Sơn) tỏ ra hối hận khi nghe tống đạt bản kết luận điều tra vụ án hình sự, đề nghị truy tố mình cùng đồng phạm phạm tội “Tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép” của Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) Công an tỉnh Lạng Sơn.

Là người dân tộc Tày, Thành có vợ và 2 con, do cuộc sống khó khăn, khi nhận được điện thoại wechat từ một người ở bên kia biên giới nói rằng, có 5 người quốc tịch Trung Quốc muốn sang Việt Nam tìm kiếm việc làm, thuê Thành dẫn đường đến Hà Nội với giá 20.000 NDT (khoảng trên 68 triệu đồng), Thành đã đồng ý.

Khi được hỏi, thời điểm đó dịch COVID-19 đang bùng phát mạnh ở thế giới và trong nước, tuyến biên giới chốt chặn gắt gao, tại sao lại bất chấp liều lĩnh đưa người nước ngoài trốn vào trong nước như vậy? Thành cho biết, anh ta cũng lo sợ, nhưng vì lợi ích đã bị lóa mắt. 5 người Trung Quốc và những người tiếp xúc gần đều có kết quả xét nghiệm âm tính với COVID-19. Nhận thức được mức độ nguy hiểm của dịch bệnh nếu các ca này mang mầm bệnh lọt vào nội địa, Thành chỉ biết cúi đầu khi được hỏi về hậu quả. Tuy giờ này anh ta tỏ ra hối hận, nhưng tất cả đều đã muộn.

Thượng tá Vũ Đình Thắng, Phó trưởng Phòng ANĐT Công an tỉnh Lạng Sơn cho biết, đây là vụ án tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép với tính chất rất nghiêm trọng. Nông Văn Thành rủ Vi Văn Thanh (SN 1972, trú tại xã Bắc Xa) đi đón 5 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam qua đường mòn thuộc khu vực mốc biên giới 1283, thuộc thôn Bản Háng, xã Bắc Xa, huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn và hứa trả công cho Thanh 10 triệu đồng.

Sau đó, Thành thuê Trịnh Minh Trung (SN 1992, trú tại thị trấn Đình Lập) lái xe ôtô đưa 5 người này đi Hà Nội với giá 2,6 triệu đồng. Mặc dù biết đây là những người Trung Quốc nhập cảnh trái phép, nhưng tài xế này vẫn đưa họ đi về Thủ đô. Tuy nhiên, đến chốt kiểm soát dịch bệnh của Đồn Biên phòng Bắc Xa, thôn Kéo Cấn, xã Bắc Xa, huyện Đình Lập thì bị kiểm tra, phát hiện.

Có thời điểm, cả nước đang căng mình chống dịch, song có nhiều đối tượng lại bất chấp pháp luật, câu kết đưa nhiều lượt người xuất nhập cảnh trái phép. Kể về những vụ án mà Cơ quan ANĐT phải kỳ công truy bắt và đấu trí căng thẳng, Thượng tá Vũ Đình Thắng cho biết, điển hình là vụ Nông Thanh Thịnh cùng đồng phạm phạm tội “Tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh trái phép”.

Thịnh (SN 1987, trú tại xã Hoàng Đồng, TP Lạng Sơn) chỉ trong một thời gian ngắn đã câu kết với các đối tượng đưa 3 lần với 54 người xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc. Hay vụ án Nông Văn Mân cùng 7 đồng phạm tổ chức cho người 12 người xuất cảnh sang Trung Quốc giữa thời điểm dịch diễn ra căng thẳng. Khi bị bắt, các đối tượng thường khai báo quanh co, chủ yếu nói là vì lợi nhuận, hoặc đổ cho kẻ chủ mưu, cầm đầu ở nước ngoài, dẫn đến công tác đấu tranh gặp khó khăn.

Đối tượng Nông Văn Thanh khai nhận với điều tra viên tại Trại tạm giam Công an tỉnh Lạng Sơn.

Quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn từ xa

Lý giải hiện tượng tội phạm môi giới, tổ chức đưa người xuất nhập cảnh trái phép gia tăng, đại diện Phòng ANĐT cho biết, do dịch COVID-19, nhiều người Việt Nam muốn sang Trung Quốc tìm kiếm việc làm và ngược lại, đã không đi được bằng con đường hợp pháp như mọi năm, nên số lượng đó đã bị ùn tắc, trong khi nhu cầu tìm kiếm việc làm rất lớn, nhất là phụ nữ từ 20-40 tuổi, nên họ đã tìm đi bằng con đường bất hợp pháp.

Việc lén lút, trốn tránh đi bằng đường mòn, lối mở của những đối tượng này tuy không nhiều, nhưng việc phát hiện lại khó khăn. Hơn thế nữa, thời điểm giáp Tết, số người nhập cảnh trái phép hoặc sang Trung Quốc lâu năm muốn về quê thăm thân, ăn Tết sẽ tăng cao, nên loại tội phạm này vẫn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ổn định về ANTT, vì vậy công tác đấu tranh, phát hiện, bắt giữ luôn được đặt là nhiệm vụ trọng tâm.

Theo chia sẻ của Thượng tá Vũ Đình Thắng, trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, thực hiện Kế hoạch của Bộ Công an, UBND tỉnh và Công an tỉnh Lạng Sơn, Cơ quan ANĐT đã chủ động tham mưu với lãnh đạo Công an tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các phòng nghiệp vụ Công an tỉnh, Công an huyện, thành phố tăng cường các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh, điều tra, xử lý loại tội phạm này.

Tính từ đầu năm 2020 đến nay, Cơ quan ANĐT đã phối hợp với các đơn vị, lực lượng chức năng trên địa bàn bắt giữ, khởi tố, điều tra 63 vụ, 172 bị can về tội tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh, trốn đi nước ngoài trái phép. “So với cùng kỳ năm 2019 tăng 53 vụ, 152 bị can”, Phó trưởng Phòng ANĐT cho biết. Theo Thượng tá Thắng, trong 63 vụ có 30 vụ với 57 đối tượng do lực lượng Bộ đội Biên phòng bắt giữ, chuyển giao.

Đặc biệt, trong năm 2020, các lực lượng chức năng của Lạng Sơn đã phát hiện, bắt giữ, khởi tố, điều tra 18 vụ với 48 đối tượng có hành vi tổ chức cho 98 người nước ngoài xuất cảnh, nhập cảnh trái phép qua Lạng Sơn để đi sâu vào các tỉnh, thành phố trong nội địa; nhiều trường hợp nhập cảnh vào với mục đích đi nước thứ 3 (Campuchia) để đánh bạc, tìm kiếm việc làm, cá biệt có những đối tượng mang theo máy vi tính, thiết bị điện tử và nhiều sim điện thoại di động… có dấu hiệu hoạt động tội phạm công nghệ cao. Thực trạng này không chỉ gây ra mất ANTT mà còn có thể dẫn tới việc làm lây lan, tái bùng phát dịch COVID-19.

Để đảm bảo ANTT và phòng chống dịch từ nay tới Tết Nguyên đán, Phòng ANĐT đề xuất Công an tỉnh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên Phòng Lạng Sơn triển khai thực hiện nghiêm túc Quy chế phối hợp trong công tác quản lý, kiểm soát xuất nhập cảnh và đấu tranh phòng, chống tội phạm liên quan đến xuất nhập cảnh trái phép vừa được ký kết. Đặc biệt chú trọng trao đổi thông tin kịp thời, phối hợp lập án đấu tranh để tổ chức bóc gỡ các đường dây lớn, xử lý các đối tượng chủ mưu, cầm đầu, thu lời bất chính.