30.000 tù nhân ở Indonesia được “về nhà sớm” vì… COVID-19

Ngày 31/3, Tổng thống Joko Widodo đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc gia trong nỗ lực ngăn chặn sự bùng phát của đại dịch COVID-19.

Cho đến nay, chính phủ nước này ghi nhận 1.414 ca nhiễm và 122 trường hợp tử vong do COVID-19, tuy nhiên, một số quan chức và chuyên gia cho rằng quy mô lây lan của dịch bệnh thực tế còn cao hơn do khả năng xét nghiệm yếu chưa thống kê được toàn bộ tình hình.

"Chúng tôi quyết định áp đặt các hạn chế xã hội quy mô lớn theo Luật số 6 năm 2018 về kiểm dịch y tế. Chúng tôi cũng ban hành quy định của chính phủ về các hạn chế xã hội cũng như sắc lệnh Tổng thống về tình trạng khẩn cấp", Tổng thống Indonesia Joko Widodo hôm nay cho biết, khi tuyên bố Covid-19 là tình trạng khẩn cấp quốc gia.

Indonesia là vùng dịch Covid-19 lớn thứ tư Đông Nam Á với hơn 1.400 ca nhiễm, nhưng là nước ghi nhận số người tử vong cao nhất với 122 ca. Tỷ lệ tử vong tại Indonesia là 8,6%, cao hơn mức trung bình 4,8% toàn cầu, theo số liệu trên Worldmeter. Nhiều chuyên gia lo ngại hệ thống y tế Indonesia có nguy cơ "sụp đổ" do thiếu giường bệnh, nhân viên y tế và các cơ sở chăm sóc đặc biệt nếu số ca nhiễm tiếp tục tăng.

Các nhà tù ở Indonesia hiện đều quá tải.

Tổng thống Indonesia kêu gọi các lãnh đạo địa phương và khu vực tuân theo quy định hiện hành và không ban hành các hạn chế riêng với người dân nhằm ngăn COVID-19 lan rộng. Tổng thống Widodo cho biết ông đã ra lệnh cho Cảnh sát Quốc gia thực thi hợp pháp các hạn chế này, song không giải thích các biện pháp mà cảnh sát có thể thực hiện.

Trước đó, ngày 25/3, bà Michelle Bachelet, Cao ủy Liên hiệp quốc về nhân quyền, cho rằng các nước phải có nhiệm vụ bảo vệ tù nhân trước đại dịch COVID-19 bằng cách phóng thích những người dễ bị tổn thương.

Với hơn 260 triệu người, Indonesia là quốc gia đông dân thứ 4 thế giới sau Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ. Dịch COVID-19 bùng phát cũng khiến giới chức Indonesia lo ngại dịch bệnh có nguy cơ xâm nhập vào các nhà tù vốn đang trong tình trạng quá tải. Dữ liệu chính thức cho thấy có 270.386 tù nhân trên khắp Indonesia, gấp đôi khả năng giam giữ của các nhà tù.

Nguyên nhân của tình trạng quá tải các nhà tù là do những năm gần đây, Indonesia đã tăng cường triệt phá các băng nhóm ma túy. Từ năm 2014, Tổng thống Indonesia Joko Widodo luôn xem việc sử dụng ma tuý là vấn đề nghiêm trọng.

Ông Widodo đã tuyên bố cho hình phạt cao nhất đối với các liên quan về việc lạm dụng ma tuý. Vì vậy, hiện khoảng 70% tù nhân bị kết án ở Indonesia là tội phạm liên quan đến ma túy vì nước này là một trong những quốc gia áp dụng luật chống ma túy khắt khe nhất trên thế giới.

Tuy nhiên, sau các chiến dịch truy quét tội phạm ma túy thì các nhà tù ngày càng quá tải. Tình trạng này đồng nghĩa với việc tội phạm không nghiêm trọng sẽ bị giam giữ chung với tội phạm ma túy và khủng bố. Không những thế các nhà tù có quá đông tù nhân khiến lính canh dễ bị mua chuộc.

Thành viên Viện Nghiên cứu và Vận động Độc lập Tư pháp Alfeus Jebabun nói rằng: "Những gì thực sự cần là điều chỉnh hệ thống quản lý nhà tù. Chính phủ phải cải thiện môi trường tuyển dụng và làm việc của quản ngục để ngăn chặn tham nhũng".

Để giảm tải các nhà tù và có thể phân loại tù nhân, năm 2019, Indonesia đã có kế hoạch xây dựng các nhà tù mới ở đảo vắng.

Kerobokan ở Bali, một trong những nhà tù bị quá tải ở Indonesia.

Hãng tin Reuters dẫn lời người phát ngôn của Bộ Luật và Nhân quyền Bambang Wiyono cho biết, trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, Indonesia sẽ tiến hành tạm tha cho khoảng 30.000 tù nhân.

Cụ thể, theo Bộ Luật và Nhân quyền Indonesia quy định các tù nhân lớn tuổi sẽ có đủ điều kiện được tạm tha nếu họ thụ án được 2/3 thời gian, còn những người trẻ tuổi hơn sẽ được tạm tha nếu chấp hành được một nửa thời gian án tù.

Ông Erasmus Napitupulu, Giám đốc Viện cải cách Tư pháp hình sự Indonesia (ICJR), hoan nghênh hành động này của Chính phủ Indonesia, đồng thời thúc giục nên mở rộng đối với nhiều tù nhân hơn.