Chuyện của một lính hình sự miền sơn cước

1. Cuộc điện thoại cắt ngang suy nghĩ của Trung tá Phạm Văn Năm, bên kia đầu máy là thông tin của quần chúng về đối tượng Chấu Xuân Bình còn có tên gọi khác là Cư Páo (SN 2000, trú tại thôn Bồ Quý, xã Bản Lầu, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai), kẻ có lệnh truy nã đặc biệt về hành vi mua bán người.

Nhiều năm qua, Trung tá Năm và đồng đội đã tốn không ít công sức truy bắt Bình, song việc bắt giữ đối tượng vẫn là một thách thức không nhỏ. Thông thuộc địa bàn, lại biết tiếng Trung Quốc, sau khi gây án Bình nhanh chân cao chạy xa bay... Ở một tỉnh giáp biên giới, người dân lại có mối quan hệ thân tộc, dân tộc việc vận động nhân dân tham gia tố giác tội phạm không dễ dàng.

Trung tá Phạm Văn Năm nhớ lại: Thông tin về đối tượng Bình khiến anh và đồng đội càng thêm phấn chấn. Với tư cách là lãnh đao trực tiếp phụ trách Đội phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm theo tuyến, địa bàn, anh đã cử một tổ trinh sát vào xã Lùng Khâu Nhin, huyện Mường Khương. Yêu cầu đặt ra lúc đó là phải giữ bí mật thông tin, tránh để đối tượng "đứt dây động rừng" nhanh chân bỏ trốn sang Trung Quốc...

Cũng như lần trước, khi tổ công tác của đơn vị vừa có mặt tại địa bàn thì Bình cũng vừa rời đi. Nhận định đối tượng chưa thể đi xa, Trung tá Năm động viên anh em kiên trì rà soát theo hướng bỏ chạy của đối tượng nghi vấn. Sau nhiều ngày truy lùng, anh em phát hiện Bình có mặt ở xã Nậm Lư, huyện Mường Khương. Sau gần hai năm săn tìm, rạng sáng 30-11-2019, Bình đã bị bắt giữ sau hai năm trốn chạy.

Nhưng đó chỉ là một trong số rất nhiều vụ án mà Trung tá Năm trực tiếp chỉ huy triệt phá. Từ năm 2016 đến hết năm 2018, với nhiệm vụ là Đội trưởng Đội phòng, chống tội phạm mua bán người và tệ nạn xã hội, Trung tá Phạm Văn Năm đã tham mưu cho lãnh đạo Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai về công tác phòng, chống tội phạm mua bán người trên địa bàn toàn tỉnh; chỉ đạo các điều tra viên của Đội tiến hành điều tra, khám phá các chuyên án, vụ án về mua bán người và tệ nạn xã hội, trực tiếp thụ lý, điều tra các vụ án chuyên án phức tạp; hướng dẫn Công an các huyện, thành phố, lực lượng Biên phòng tỉnh trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người và tệ nạn xã hội.

Trung tá Phạm Văn Năm trong một ngày làm việc.

2. Tâm sự với chúng tôi, Trung tá Phạm Văn Năm cho biết: Mỗi nạn nhân trong vụ án là một số phận, với những hoàn cảnh không ai giống ai. Tội phạm mua bán người là tội phạm ẩn. Các vụ án chỉ được phát hiện khi nạn nhân đã bị lừa bán sang bên kia biên giới. Điều tra một vụ án khó khăn từ việc thu thập tài liệu đến việc điều tra, bắt giữ đối tượng gây án và giải cứu cho các nạn nhân.

Áp lực đối với anh và đồng đội còn lớn hơn nhiều khi trong những năm qua, tình hình tội phạm mua bán người, tội phạm cờ bạc, tệ nạn mại dâm trên địa bàn tỉnh Lào Cai có nhiều diễn biến phức tạp. Tội phạm mua bán người hoạt động lưu động, qua nhiều địa bàn huyện, thành phố và các tỉnh lân cận. Các đối tượng cấu kết thành các đường dây, ổ nhóm và có sự cấu kết chặt với các đối tượng người Trung Quốc, đối tượng người Việt Nam cư trú bất hợp pháp ở nước ngoài để tổ chức hoạt động phạm tội.

Trong đó, số đối tượng có quyết định truy nã về tội mua bán người lẩn trốn sang Trung Quốc trở thành đầu mối mua người bên Trung Quốc và tiếp tục cấu kết, rủ rê, lôi kéo các đối tượng trong nước để tổ chức hoạt động phạm tội. Để tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng, các đối tượng dùng mọi thủ đoạn để đối phó với lực lượng Công an và sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng để chống trả khi bị truy bắt.

Cùng với đó, tội phạm về tệ nạn xã hội cũng tiếp tục diễn biến phức tạp. Tội phạm cờ bạc tiếp tục hoạt động lưu động tại địa bàn giáp ranh, bọn chúng tổ chức đánh bạc trên đồi chỉ có đường độc đạo, dưới sông hoặc trong các nhà cao tầng, có lắp đặt hệ thống camera theo dõi.

Nổi lên là tình trạng các đối tượng sử dụng công nghệ cao để tổ chức đánh bạc như đánh bạc trên mạng Internet, sử dụng điện thoại di động hoặc máy fax để đánh bạc dưới hình thức số đề hoặc cá độ bóng đá... Tệ nạn mại dâm tiếp tục hoạt động núp bóng dưới danh nghĩa các cơ sở kinh doanh có điều kiện như nhà nghỉ, khách sạn, cà phê đèn mờ, xông hơi, massage, gội đầu.

Vượt qua những khó khăn, từ năm 2016 đến năm 2018, anh đã chỉ đạo cán bộ đơn vị xác lập 10 chuyên án; điều tra, khám phá và thụ lý 45 vụ/214 đối tượng mua bán người, mua bán trẻ em, đánh bạc, tổ chức đánh bạc và hoạt động mại dâm.

Trong các vụ án đó, Trung tá Năm đặc biệt nhớ đến việc bóc gỡ đường dây lừa bán nữ sinh ra nước ngoài xảy ra năm 2017. Vụ án bắt đầu từ sự mất tích của 3 học sinh tại một trường phổ thông trung học trên địa bàn huyện Bát Xát gồm Sùng Thị N, Vàng Thị S học sinh lớp 10; Vù Thị S, học sinh lớp 11. Thông tin duy nhất lúc đó họ có được là các nạn nhân đi cùng với một người đàn ông tên là Tủa. Yêu cầu đặt ra với anh và đồng đội vào thời điểm đó là phải xác định Tủa là ai, việc điều tra án như chạy đua với thời gian.

Quá trình rà soát, họ xác định Tủa có tên thật là Sùng A Tủa (20 tuổi, trú tại xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát). Quá trình rà soát đã bắt giữ đối tượng tại xã Trịnh Tường, khi đang chuẩn bị trốn sang Trung Quốc... Tiếp đó, từ sự trở về của Vàng Thị S, một trong 3 nạn nhân của đường dây mua bán người, từ ngày 25-4 đến 7-6-2017, lần lượt 7 đối tượng trong chuyên án đã sa lưới pháp luật.

Quá trình đấu tranh xác định nhóm đối tượng trên đã gây ra 2 vụ lừa đưa 3 phụ nữ và 1 trẻ em đưa sang Trung Quốc bán. Tiếp tục mở rộng chuyên án, ngày 9-10-2017, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lào Cai tiếp tục bắt giữ Vàng A Chính, Sùng A Giáo và Giàng A Sình. Quá trình đấu tranh xác định nhóm đối tượng trên đã lừa đưa 21 phụ nữ, trẻ em sang Trung Quốc bán.

Trung tá Phạm Văn Năm và đồng đội tiếp nhận đối tượng truy nã do Cục Công an Hà Khẩu, Trung Quốc bàn giao vào tháng 11-2019.

3. Mỗi vụ án luôn có những khó khăn riêng và để phá án đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo của người trinh sát và điều tra viên. Đó là lần triệt phá tụ điểm đánh bạc trên sông do đối tượng Lự Hồng Quảng (trú tại huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai) điều hành. Quảng cùng một số đối tượng tổ chức đánh bạc trên nhà nổi Thùy Linh, neo đậu trên sông Hồng thuộc địa phận xã Bảo Hà, huyện Bảo Yên.

Trong những ngày đó, anh đã cùng anh em trinh sát trong Đội tiến hành trinh sát tụ điểm đánh bạc và xác định được các đối tượng tổ chức đánh bạc trên thuyền, nhà nổi neo đậu trên sông Hồng thường xuyên thay đổi địa điểm tổ chức đánh bạc, bố trí người canh gác từ xa, lắp đặt hệ thống camera giám sát.

Vào thời điểm đó, nước sông Hồng lớn và dữ, việc bắt quả tang các đối tượng trên rất dễ dẫn đến đuối nước, nguy hiểm đến tình mạng của các đối tượng tham gia đánh bạc và lực lượng tham gia bắt giữ, gây khó khăn cho công tác đấu tranh, triệt phá. Sau nhiều ngày theo dõi, đến ngày 25-12-2015, anh đã tham mưu cho lãnh đạo Phòng Cảnh sát hình sự báo cáo lãnh đạo Công an tỉnh xác lập chuyên án đấu tranh, triệt phá.

Ngày 3-1-2016, Phòng Cảnh sát hình sự, Cảnh sát cơ động và Cảnh sát giao thông phối hợp đã bắt giữ 62 đối tượng đang có hành vi đánh bạc bằng hình thức xóc đĩa tại nhà nổi Thùy Linh, thu giữ dưới chiếu gần 150 triệu đồng và 13 triệu đồng tiền phế. Tạm giữ của các đối tượng gần 1,5 tỷ đồng và nhiều đồ vật, tài sản khác liên quan đến việc đánh bạc...

Với những kết quả, thành tích đã đạt được, từ năm 2016 đến 2018, Trung tá Phạm Văn Năm đều đạt danh hiệu Chiến sỹ Thi đua cơ sở; vinh dự được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an và UBND tỉnh tặng Bằng khen. Niềm vui với người cán bộ say nghề, tận tâm với công việc đó là vào năm 2019, anh vinh dự được nhận danh hiệu "Chiến sỹ Thi đua toàn lực lượng CAND".