Lúc cần, họ đang ở đâu?

Nhưng để tạo miễn dịch cộng đồng cho 90 triệu đồng bào không phải là việc dễ. Để tạo miễn dịch cộng đồng, cần tối thiểu 70% được tiêm vaccine ngừa bệnh. 70% ấy đồng nghĩa với 63 triệu người được tiêm. 63 triệu liều vaccine, đó là một con số rất lớn.

Giá vaccine hiện tại dao động từ 30 cho tới 60 USD một liều (2 mũi) tuỳ theo xuất xứ và thương hiệu. Trong trường hợp Việt Nam đạt được thoả thuận nhập đủ 60 triệu liều vaccine để tạo miễn dịch cộng đồng, tức là có nguồn cung sẵn sàng, chúng ta sẽ phải chi trung bình 1,8 tỷ USD cho vaccine. Đây là con số tính mức giá nhập trung bình 30 USD/ liều và không có bất kỳ khoản thuế nào. 1,8 tỷ USD là con số khủng khiếp mà ngân sách Nhà nước phải gánh.

Và ngân sách Nhà nước thì không chỉ lo mỗi chuyện mua vaccine. Đầu tư hạ tầng cho nhiều ngành khác, các gói kích thích tăng trưởng kinh tế sau giai đoạn dịch bệnh, đầu tư giáo dục, quốc phòng, an ninh v.v và v.v, bao nhiêu thứ còn phải chi. Bởi vậy, Nhà nước cần sự san sẻ từ cộng đồng. Và song song với đóng góp tự nguyện của nhiều doanh nghiệp, hiện đang có những phát động đồng bào ủng hộ quỹ vaccine.

Những tin nhắn, những hộp thư thoại tự động của nhạc chờ… đã được huy động trong chiến dịch tổng truyền thông kêu gọi ủng hộ quỹ vaccine. Tính cấp bách và thiết thực đã khiến cả hệ thống nhập cuộc, nhưng có vẻ việc huy động từ cộng đồng chưa được như mong muốn. Và điều đó khiến chúng ta đặt một câu hỏi: "Các nghệ sỹ, người của công chúng, những người luôn nói đến từ thiện, họ đang ở đâu lúc này?".

Đừng nói đến câu chuyện lùm xùm gần đây liên quan đến vài cái tên giải trí đã khiến nghệ sỹ không còn muốn tham gia ủng hộ. Đó là một cách nhìn, một thái độ tiêu cực. Chính giai đoạn này là giai đoạn mà nghệ sỹ, người nổi tiếng có cơ hội thực hành cách làm từ thiện đúng đắn và văn minh nhất. Thay vì kêu gọi người dân chuyển khoản cho mình để ủng hộ, tại sao họ không tự nguyện kêu gọi người hâm mộ của mình ủng hộ trực tiếp qua các kênh chính thống mà Chính phủ đang kêu gọi? Trong khi ai cũng biết, người nổi tiếng có một năng lực dẫn dắt cộng đồng rất lớn.

Từ câu chuyện vaccine hôm nay, nếu liên hệ đến những chương trình thiện nguyện quốc gia sau này, chúng ta có thể nhận thấy vai trò người của công chúng lớn đến nhường nào, đặc biệt khi họ tự nguyện kêu gọi ủng hộ các chiến dịch lớn. Vậy mà lúc này họ lại im lặng, gần như không xuất hiện. Thế thì câu hỏi đặt ra "làm từ thiện có mục đích hay không?" vốn gây tranh cãi xưa nay, lại càng có chút cơ sở để cho thấy nó có vẻ đúng.