Ông Nguyễn Bắc Son và đồng phạm dựa vào đâu xin giảm án?

Phiên tòa được mở do 9/14 bị cáo trong vụ án có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt tù đã được TAND TP Hà Nội tuyên trong phiên xét xử sơ thẩm cuối tháng 12-2019. Tại phiên xét xử, các bị cáo đưa ra mọi lý lẽ để bao biện cho hành vi phạm tội của mình, gửi gắm “kỳ vọng” sẽ được xem xét để giảm mức án.

Thừa nhận vai trò đứng đầu thương vụ

Theo bản án sơ thẩm, năm 2015, bị cáo Nguyễn Bắc Son (SN 1953, nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TTTT) đã chỉ đạo cấp dưới cho Mobifone mua 95% cổ phần của Công ty nghe nhìn toàn cầu (AVG) với giá 8.545 tỉ đồng. Bộ TTTT là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại Mobifone có trách nhiệm chỉ đạo Mobifone trong quá trình thực hiện dự án, quyết định phê duyệt dự án đầu tư khi có quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.

Trong quá trình thực hiện dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone, các bị cáo Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Phạm Đình Trọng, Lê Nam Trà… ở mỗi vị trí, vai trò khác nhau đã có hành vi vi phạm pháp luật trong việc đề xuất dự án đầu tư, đánh giá về tài chính, thẩm định giá. Phiên tòa sơ thẩm xác định việc mua bán này trái quy định, gây thiệt hại hơn 6.590 tỉ đồng nhưng AVG đã hoàn trả số tiền nên các bị cáo được giảm một phần trách nhiệm.

Bước lên bục khai báo, bị cáo Son nhắc lại các lý do kháng cáo và xin tòa giảm nhẹ hình phạt chung thân mà HĐXX cấp sơ thẩm đã tuyên về các tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng vốn sử dụng đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” và “Nhận hối lộ”. Bị cáo Son cho rằng, bản thân rất ân hận khi để xảy ra sai phạm trong quá trình công tác.

Các bị cáo trong phiên xử phúc thẩm.

Trả lời câu hỏi của chủ tọa "Ai là người nhận trách nhiệm cao nhất", bị cáo Son “quanh co” rồi thừa nhận mình là người giới thiệu, định hướng cho Mobifone mua AVG, đồng ý phê duyệt bản ghi nhớ, giá mua, đồng ý đề xuất đưa thương vụ vào danh liệu mật.

Tại phiên xét xử, bị cáo Son cũng bày tỏ cảm ơn tòa sơ thẩm đã cho bị cáo hưởng 5 tình tiết giảm nhẹ. Tuy nhiên, theo bị cáo, khi áp dụng vào xác định mức án, thì 5 tình tiết giảm nhẹ chưa được áp dụng triệt để. Vì vậy, bị cáo này xin được hưởng thêm 2 tình tiết giảm nhẹ nữa, tổng cộng là 7 tình tiết giảm nhẹ.

Nhận hối lộ số tiền “đặc biệt lớn”

Trong vụ án, bị cáo Phạm Nhật Vũ (nguyên Chủ tịch AVG) đã hối lộ ông Nguyễn Bắc Son 3 triệu USD; ông Trương Minh Tuấn (thời điểm phạm tội là Thứ trưởng Bộ TTTT) 200 nghìn USD; ông Lê Nam Trà (nguyên Chủ tịch Mobifone) 2,5 triệu USD và ông Cao Duy Hải (nguyên Tổng GĐ Mobifone) 500 nghìn USD.

Các bị cáo Phạm Nhật Vũ (bị tuyên 3 năm tù về tội Đưa hối lộ); nhóm tội danh “Nhận hối lộ” gồm: ông Cao Duy Hải (10 năm tù) và ông Trương Minh Tuấn (8 năm tù) không kháng cáo, chỉ có bị cáo Nguyễn Bắc Son (tù chung thân) và Lê Nam Trà (16 năm tù) kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.

Tại phiên xét xử phúc thẩm, chủ tọa Nguyễn Văn Sơn dẫn chứng từng có một vụ án mà một bị cáo nhận hối lộ 10 tỷ đã phải lĩnh án tử hình. Trong thương vụ AVG, bị cáo Son nhận số tiền "đặc biệt lớn" lên đến 3 triệu USD. Bị cáo Lê Nam Trà nhận số tiền lên tới 2,5 triệu USD. Chủ tọa nhấn mạnh số tiền nhận hối lộ đặc biệt lớn, một dự án nhận đến 3 triệu USD, tính ra tiền Việt Nam 60 tỉ đồng, lớn "xưa nay chưa từng có" được đưa ra xét xử.

Bị cáo Nguyễn Bắc Son thừa nhận đây là vụ án có số tiền nhận hối lộ đặc biệt chưa từng có nhưng "bị cáo đã khắc phục hoàn toàn hậu quả thiệt hại". Tiếp tục truy vấn, Chủ tọa phiên tòa nhấn mạnh: Vì sao quá trình điều tra bị cáo không khai rõ số tiền mà đến phiên sơ thẩm mới thừa nhận nhận hối lộ? Trả lời câu hỏi của chủ tọa, bị cáo Son cho biết sau khi bị bắt, bị cáo đã tác động gia đình nhưng chưa được. Sau đó, bị cáo ăn năn hối cải nên tiếp tục viết thư cho gia đình để đề nghị khắc phục hậu quả.

Đứng trước tòa phúc thẩm, bị cáo Lê Nam Trà, cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên Mobifone cho rằng, về hành vi nhận hối lộ là bị động, bất ngờ chứ không chủ động đòi hỏi có tiền riêng khi giao dịch Mobifone mua AVG. Bị cáo Trà trình bày: Tôi nhận thức là sai, tôi đã chủ động khai báo, hợp tác trả lại số tiền chứ không giống như những bị cáo khác khai là không nhận tiền, sau lại thay đổi lời khai. Bị cáo cũng đã khắc phục toàn bộ thiệt hại nên xin được giảm án.

Lấy lý do sức khỏe yếu để mong được giảm án

Hầu tòa phúc thẩm, hai nữ bị cáo bị tuyên tội “Vi phạm quy định về quản lý vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” là Phan Thị Hoa Mai (thành viên HĐTV Mobifone, bị tuyên 30 tháng tù); Phạm Thị Phương Anh (cựu Phó tổng giám đốc Mobifone bị tuyên 30 tháng tù) đều lấy lí do sức khỏe yếu để mong được giảm án. Bị cáo Mai cho rằng, trong 15 năm làm Kế toán trưởng của Mobifone, bị cáo không mắc sai phạm nào.

Ngoài ra, hiện bị cáo bị trầm cảm và đang điều trị tại bệnh viện sức khỏe tâm thần. "Tôi phải uống thuốc hướng thần và thuốc ngoại”. Bị cáo Phương Anh trình bày rằng sắp tới phải phẫu thuật nên xin HĐXX cho được hưởng án treo sớm trở về với gia đình.

Riêng Nguyễn Đăng Nguyên (Phó Tổng Giám đốc Mobifone) mong muốn tòa miễn hình phạt. Bị cáo trình bày đã nhiều lần kiến nghị về việc vi phạm điều lệ trong hợp đồng liên quan thương vụ AVG nhưng cấp trên lờ đi, không xem xét. Bị cáo cũng kiên quyết từ chối ký vào một số biên bản liên quan thương vụ. Ngoài ra, trong các cuộc họp liên quan việc mua cổ phần, bị cáo Nguyên luôn đưa ra ý kiến phản đối xác đáng, thậm chí thể hiện sự không đồng ý trên các văn bản nhưng HĐTV và Ban giám đốc Mobifone không xem xét các ý kiến này.

Phiên xét xử phúc thẩm đang tiếp tục diễn ra, với số tiền gây thiệt hại cho nhà nước được xác định lên đến 6.590 tỉ đồng, liệu “kỳ vọng” giảm án của các bị cáo có được xem xét ?