Cần khẩn trương di dời các hộ dân trung tâm xã Tìa Dình ra khỏi vùng sụt lún

Đã nhiều năm nay, người dân thuộc khu vực trung tâm xã Tìa Dình, huyện Điện Biên Đông luôn sống trong trạng thái bất an do tình trạng sụt lún nơi họ đang sinh sống. Cung trượt địa chất kéo dài hàng trăm mét gây nứt nền nhà, rạn nứt, hư hỏng nhà dân và các công trình nhà nước đã xuất hiện từ những năm 2011 và ngày càng nghiêm trọng uy hiếp đến sự an toàn của 73 hộ dân sinh sống tại đây. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại các hộ dân vẫn chưa được di dời đến nơi ở mới.
Xã Tìa Dình của huyện Điện Biên Đông là xã nghèo, thuộc vùng cao, vùng sâu của tỉnh Điện Biên, nằm cách trục đường nhựa Điện Biên - Mường Luân chỉ hơn 20km, nhưng để đến được nơi đây là cả một chặng đường gian nan. Con đường đất dẫn vào trung tâm xã bị mưa bào mòn, xẻ rãnh, ổ trâu, ổ gà, vào mùa mưa chỉ có xe máy di chuyển được.
Tại bản Tìa Dình C là khu vực trung tâm hành chính của xã, từ năm 2011 đã xuất hiện vết nứt dài hàng trăm mét trên núi dẫn đến tình trạng rạn nứt, đứt gãy nền nhà dân, làm hư hỏng nhà cửa và các công trình phụ trợ khác, uy hiếp trực tiếp cuộc sống của hơn 73 hộ dân với 400 nhân khẩu. Đặc biệt, mùa mưa năm 2019, sau những trận mưa lớn, vết nứt trên núi tiếp tục xảy ra tình trạng rạn nứt, sụt lún, mở rộng thêm tạo thành một cung trượt dài hơn. Tình trạng nứt gãy nền đất, hư hỏng nhà cửa các hộ dân, các công trình nhà nước như Trạm y tế, UBND xã, Trường Tiểu học, Trường THCS nội trú xã... tiếp tục xảy ra đến mức độ nguy hiểm không sử dụng được. Trụ sở UBND xã, trước đây chỉ nứt sân, giờ đã gãy cả hệ thống cột trụ, toàn bộ khối công trình bị bẻ nghiêng về phía sau; tường, mái các phòng học của Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học bị vặn vỏ đỗ và đã bị bung vỡ kết cấu.
  
Phương án di chuyển 73 hộ dân và các công trình khác ra khỏi vùng nguy hiểm đã được triển khai. Cấp ủy chính quyền địa phương đã tổ chức họp dân, mời đại diện 73 hộ dân trong phạm vi ảnh hưởng của tình trạng nứt gãy, sụt lún nền đất thông báo, đánh giá chung về thực trạng để người dân nắm bắt mức độ nguy hiểm, không thể ở, sinh sống trong phạm vi hiện tại và khuyến cáo bà con di dời sang chỗ ở mới an toàn hơn. Hiện nay, để đảm bảo an toàn cho các thầy cô giáo, các em học sinh và ổn định kịp thời khai giảng năm học mới, cấp ủy chính quyền xã đã cho di chuyển các trường học đến địa điểm tạm cách nơi ở cũ gần 5km. Các cơ quan như UBND xã, Trạm y tế xã cũng đã được di dời đến nơi khác. Tuy nhiên, 73 hộ dân thì vẫn chưa di dời. Đến nay, một số hộ dân đã tháo dỡ nhà cửa, tự giác di chuyển về quê cũ. Nhóm phóng viên đi tìm hiểu nguyên nhân số hộ còn lại chưa di dời thì được biết: một số hộ đã tìm được đất ở mới nhưng không đủ tiền để làm lại nhà, một số hộ muốn ở lại nhưng vẫn chưa có mặt bằng để bố trí tái định cư còn một số ít hộ thì lại tin rằng hiện tượng sụt lún là do “ma rừng”, “ma bản” làm nên, lập bàn thờ cúng lễ, đất sẽ yên không phải chuyển…
  
Theo nghiên cứu, khảo sát, đánh giá của cơ quan chuyên môn thì tại trung tâm xã Tìa Dình xuất hiện 136 khe nứt, sụt lún có chiều dài từ vài mét đến 50m, độ rộng từ 1cm đến 25cm và độ sâu từ vài cm đến 80cm thậm chí có nơi đến 6m. Nguyên nhân hiện tượng này là do khối vật liệu nằm trên sườn núi của bản có kết cấu không đồng nhất, khả năng kháng lún kém, chứa nhiều đất sét chảy nhão khi dư thừa nước nên có xu hướng đứt gãy, trượt xuống dưới, đặc biệt nhiều năm trở lại đây lượng mưa lớn, kéo dài làm cho chúng phát triển nhanh hơn, phạm vi ảnh hưởng có thể lên tới gần 25ha.
Để bảo đảm tính mạng, tài sản và ổn định cuộc sống cho nhân dân, Công an huyện Điện Biên Đông đã cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên đến gặp gỡ tuyên truyền, thuyết phục, vận động nhân dân, không chỉ bằng lời nói mà bằng các việc làm cụ thể: đẩy nhanh tiến độ san ủi mặt bằng, phân tích bằng các căn cứ khoa học tài liệu do các cơ quan chức năng cung cấp nền đất bị sụt lún là do cấu tạo địa chất, không phải do “ma rừng”, “ma bản” làm nên. Mưa dầm thấm lâu, với sự kiên trì của lực lượng Công an và cấp ủy, chính quyền địa phương, 73 hộ dân tại đây đã hiểu được và đồng thuận di chuyển khỏi khu vực sụt lún, nơi có nguy cơ cao đe dọa tính mạng, tài sản của mình.
  
Hàng năm, cứ đến mùa mưa thì tình trạng sụt lún tại trung tâm xã Tìa Dình lại thêm trầm trọng hơn, các khe nứt kéo dài hàng trăm mét, nhà cửa và các công trình xây dựng tại đây có nguy cơ đổ ụp bất cứ lúc nào, nếu các hộ dân không được di dời khẩn cấp đến nơi an toàn thì ai là người bảo đảm tính mạng nhân dân khi thiên tai ập đến. Thiết nghĩ các cơ quan chức năng cần ưu tiên, đẩy nhanh tiến độ công tác di dời để người dân an cư, lạc nghiêp, ổn định cuộc sống./.