Nỗi lo từ chiếc xe biển kiểm soát AA

Hình minh hoạ

Những chiếc xe mang biển kiểm soát AA

Khoản 3.32 Điều 3 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về báo hiệu đường bộ QCVN 41:2019/BGTVT quy định: Xe mang biển kiểm soát AA là loại xe gắn máy có dung tích dưới 50cm³. Điểm a, K.1 Đ.60 Luật Giao thông đường bộ quy định: người đủ 16 tuổi trở lên được lái xe gắn máy có dung tích xi lanh dưới 50cm³ không cần có giấy phép lái xe.

Như vậy, căn cứ vào các quy định của pháp luật hiện hành, người từ đủ 16 tuổi trở lên, bao gồm cả học sinh THPT sử dụng phương tiện mang biển kiểm soát AA tham gia giao thông an toàn, hợp pháp và không vi phạm gì. Tuy nhiên, những chiếc xe AA đang hàng ngày, hàng giờ được các em học sinh tham gia lưu thông trên đường có thực sự an toàn, có đúng là chỉ có dung tích xi lanh dưới 50cm³ và chỉ đi được tối đa 40km/h như quy định hay không?

Nguy cơ mất ATGT từ những người điều khiển xe mang biển kiểm soát AA

Có mặt tại khu vực Trường THPT Thành phố Điện Biên Phủ (phường Mường Thanh, Thành phố Điện Biên Phủ) vào giờ tan học buổi trưa, phóng viên An ninh Điện Biên ghi nhận từng đoàn xe máy BKS AA của học sinh đi thành tốp, dàn hàng ngang ngay lối rẽ ra đường lớn, có em không đội mũ bảo hiểm, lái xe một tay, vừa đi vừa cười đùa, nói chuyện…Tương tự, tại Trường THPT Phan Đình Giót (Phường Him Lam, TP Điện Biên Phủ) trong khi phần lớn học sinh điều khiển xe máy BKS AA chấp hành nghiêm chỉnh các quy định ATGT thì cũng không hiếm gặp trường hợp vi phạm một cách ngang nhiên. Những hình ảnh này còn phổ biến hơn tại các trường khu vực huyện Điện Biên như các trường THPT Thanh Nưa, Thanh Chăn, TTGDTX huyện Điện Biên hay Mường Nhà…

Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có hơn 14 nghìn xe máy có dung tích dưới 50 phân khối. Đa phần chủ nhân của những phương tiện này là học sinh THCS, THPT. Dù có dung tích thấp nhưng loại xe này đều có thể di chuyển với tốc độ tối đa lên đến 60km/giờ. Loại phương tiện này đang dần chiếm ưu thế so với các loại xe đạp điện, xe máy điện bởi những đặc tính vượt trội.

Thông tin của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia công bố mới đây cho thấy, học sinh THPT có liên quan tới 90% tổng số vụ tai nạn giao thông ở trẻ em. Trong đó, có tới 55% số vụ tai nạn giao thông xảy ra với học sinh THPT là do xe máy điện, xe đạp điện. Tại tỉnh Điện Biên, từ tháng 10/2019 đến nay lực lượng chức năng đã xử lý trên 300 trường hợp vi phạm Luật giao thông đường bộ là học sinh, sinh viên. Nỗi lo xe máy phân khối nhỏ tham gia giao thông ngày càng trở nên báo động bởi tính tiện dụng và ngày càng có nhiều gia đình có thể dễ dàng mua sắm loại phương tiện này cho con em đi học. Tuy nhiên, với lứa tuổi chưa phát triển hết về thể chất và tinh thần, lại không qua các khóa đào tạo sát hạch giấy phép lái xe nên học sinh đa phần không nắm được Luật An toàn giao thông đường bộ, kỹ năng điều khiển và xử lý tình huống khi tham gia giao thông không tốt, khiến cho vấn đề về an toàn khi điều khiển phương tiện ở độ tuổi này đang rất đáng lo ngại, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn giao thông, gây khó khăn đối với cơ quan quản lý và hệ lụy không nhỏ cho xã hội.

Thiệt hại và những nỗi lo

Vụ tai nạn giao thông thương tâm giữa xe máy mang biển kiểm soát 27AA-070.13 với xe đầu kéo mang BKS 15C- 334.92 xảy ra hồi cuối năm 2019 vừa qua khiến 01 học sinh lớp 10 trường THPT Thành phố Điện Biên Phủ tử vong đã dấy lên lo ngại về độ an toàn khi sử dụng loại xe này ở lứa tuổi học sinh. Gần đây nhất, hồi 22h25’ ngày 10.12.2022, vụ tai nạn giữa xe moto mang BKS 27B2-09197 với 02 xe gắn máy mang BKS 27AA - 096.02, 27AA - 070.01 do 02 em học sinh cùng sinh năm 2005 điều khiển đã cướp đi sinh mạng của chị Vừ Thị Dung (SN 1992), trú tại TT. Tủa Chùa, huyện Tủa Chùa. Nguyên nhân được xác định là do 02 người điều khiển xe gắn máy đi không đúng phần đường.

          Đó chỉ là 2 trong số rất nhiều những vụ tai nạn giao thông thương tâm đã xảy ra mà cả nạn nhân và người vi phạm đều ở lứa tuổi thanh thiếu niên và điều khiển phương tiện mang BKS AA với những lỗi cơ bản là đi không đúng phần đường và vượt quá tốc độ cho phép. Việc phóng nhanh vượt ẩu, không đội mũ bảo hiểm,  đi dàn hàng ngang, vượt đèn đỏ, thậm chí đi bằng 1 bánh đã trực tiếp hoặc gián tiếp gây ra các vụ tai nạn thương tâm mà người điều khiển xe máy mang biển AA không ai khác chính là những học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường.

Chế tài chưa đủ sức răn đe

Thượng tá Lò Văn Hà - Phó trưởng Công an Thành phố Điện Biên Phủ cho biết, việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ đối với các phương tiện này gặp rất nhiều khó khăn. Điều 21 Nghị định 46 của Chính phủ về xử phạt các hành vi vi phạm quy định về điều kiện của người điều khiển xe cơ giới quy định rõ: Phạt cảnh cáo người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi điều khiển xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự. Như vậy, người dưới 16 tuổi điều khiển phương tiện vi phạm sẽ không bị phạt tiền mà chỉ bị phạt cảnh cáo, cảnh cáo bằng văn bản và ra quyết định xử phạt; còn từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì phải nộp 50% tiền phạt áp dụng với người thành niên.

Có mặt tại một số cơ sở kinh doanh xe gắn máy trên địa bàn Thành phố Điện Biên Phủ, các chủ cửa hàng đều khá e dè trong việc nói chính xác về tốc độ tối đa mà loại phương tiện này có thể đạt khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, kim chỉ vạch vận tốc trên mặt đồng hồ của loại xe này cũng hiển thị rõ: tốc độ tối đa mà xe chạy được lên tới 60km/h.

Cần phải có biện pháp khắc phục và xử lý

            Thời gian vừa qua, Ban an toàn giao thông tỉnh Điện Biên, lực lượng Cảnh sát giao thông trên toàn tỉnh đã phối hợp với các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh tổ chức các hoạt động giao lưu, tuyên truyền kiến thức về Luật Giao thông đường bộ cho học sinh nhằm tăng cường hiểu biết và nâng cao ý thức chấp hành Luật Giao thông đường bộ khi tham gia giao thông, đồng thời để các em học sinh thấy rõ nguy cơ, tác hại của tai nạn giao thông có thể xảy ra và để các em có thêm kỹ năng, kinh nghiệm xử lý tình huống khi tham gia giao thông.

          Tuy nhiên, tình trạng học sinh điều khiển xe mang BKS AA vi phạm trật tự an toàn giao thông vẫn diễn ra một cách khá phổ biến, hậu quả thương tâm cũng đã xảy ra. Điều đó không chỉ thể hiện ý thức kém của một bộ phận học sinh trong việc chấp hành nghiêm chỉnh luật giao thông, mà còn là hồi chuông đáng báo động về hiệu quả của công tác tuyên truyền, giáo dục An toàn giao thông trong nhà trường, sự thiếu quyết liệt trong việc ngăn cấm học sinh đi xe máy đến trường, để các em được tự ý để xe trong trường học và sự thờ ơ của phụ huynh khi để các em tùy ý tham gia giao thông một cách “vô tư” như vậy. “Ý thức tham gia giao thông vẫn là điều quan trọng. Để có được điều này chúng ta phải rèn luyện cho các em ở mọi lúc, mọi nơi, trong đó có gia đình, trường học và xã hội.

Hy vọng rằng, các bậc phụ huynh sẽ không mua hoặc giao xe máy cho con em khi các em chưa đủ tuổi, chưa có giấy phép lái xe. Nhà trường cần tích cực hơn, quyết liệt hơn trong việc tuyên truyền, giáo dục an toàn giao thông và kiểm soát tình trạng học sinh đi xe máy đến trường học để các em có thể tham gia giao thông một cách an toàn, giúp bảo vệ tính mạng cho chính bản thân và người đi đường./.