Tìm hiểu chiến lược trí tuệ nhân tạo mới của Nga


Vào tháng 5-2019, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh cho Sberbank, một trong những người đề xuất sử dụng AI trong ngành tài chính, tập hợp các ý tưởng khác nhau để thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo của đất nước.

Dự thảo chiến lược

Cho tới nay, các hãng tin khác nhau của Nga và các trang web định hướng công nghệ đã đưa ra một bản dự thảo gửi cho ông Putin xem xét. Theo đó, dự thảo đi theo lộ trình AI được phát hành năm ngoái bởi các bộ Quốc phòng, Giáo dục-Khoa học và Viện hàn lâm Khoa học. Dự thảo yêu cầu tài trợ của chính phủ để tạo ra các trung tâm nghiên cứu, phòng thí nghiệm và các chương trình đào tạo chuyên ngành, cũng như các biện pháp kích thích nghiên cứu và phát triển AI.

Trong cộng đồng khoa học, chiến lược kêu gọi: Một phương pháp mới để tính toán đóng góp của nhà nghiên cứu trong phát triển khoa học; hỗ trợ tài chính cho các nhà nghiên cứu thông qua các cuộc thi; thiết lập nền tảng pháp lý để tạo và điều hành các trung tâm công nghiệp và học thuật cho nghiên cứu ứng dụng liên ngành; nhiều bài báo do Nga xuất bản về nghiên cứu AI; minh bạch các phương pháp cho nghiên cứu và mô hình hóa máy tính; đặt ra các tiêu chuẩn quốc gia về thử nghiệm, chứng nhận và xác nhận tuân thủ các hệ thống AI.

Quy tắc dữ liệu và phần cứng, phần mềm

Để giúp thu thập và quản lý lượng dữ liệu khổng lồ cần thiết để đào tạo các hệ thống AI, dự thảo chiến lược này yêu cầu: Tạo các kho lưu trữ trực tuyến để thu thập, lưu trữ và xử lý dữ liệu khoa học, bao gồm cả việc đào tạo các thuật toán AI; khuyến khích các công ty tư nhân và cá nhân xuất bản dữ liệu của họ trên các nền tảng đó; xác minh các tác giả và biên tập viên của dữ liệu đó, và do đó tăng độ tin cậy của nó; viết các quy định để mô tả cách thức và thời điểm các nhà nghiên cứu và người dùng có thể truy cập vào dữ liệu do chính phủ thu thập; cung cấp cho công dân Nga các công cụ để quản lý dữ liệu cá nhân của họ và ẩn danh dữ liệu cá nhân được đăng trong phạm vi công cộng.

Chiến lược cũng nói Nga phải phát triển các bộ vi xử lý sẵn sàng để giúp AI chạy nhanh hơn và sử dụng ít điện hơn. Quốc gia này cần thúc đẩy nghiên cứu cơ bản các kiến trúc điện toán mới bằng cách cho các nhà phát triển quyền truy cập ưu tiên vào các thành phần vi điện tử và trợ cấp cho việc sản xuất chip nguyên mẫu.

Nó cũng kêu gọi: Thiết lập một nền tảng trực tuyến để giúp các nhà nghiên cứu Nga và nước ngoài hợp tác; đơn giản hóa việc cấp phép quyền sở hữu trí tuệ cho phần mềm phát triển AI; xây dựng các trung tâm thử nghiệm giải pháp AI tập thể.

Giáo dục và chăm sóc sức khỏe

Để cải thiện các trường học và đại học Nga, chiến lược kêu gọi sử dụng AI để theo dõi tiến bộ của học sinh. Ít nhất một nửa các trường học ở Nga nên sử dụng AI để giáo dục từng trẻ em - các chatbot giúp các quản trị viên hiểu các yêu cầu giáo dục của học sinh; kiểm tra tự động tiến độ và phát hiện ra trẻ em có năng khiếu.

Nhưng trước tiên, các rào cản pháp lý ngăn chặn luồng thông tin cá nhân có liên quan phải được hạ thấp và các quy định được phát triển để kích thích những thay đổi này. Trong thực tế, Nga đang tiến hành kế hoạch sử dụng AI để theo dõi hiệu suất của sinh viên để tăng tỷ lệ tốt nghiệp.

Để kích thích giáo dục các chuyên gia AI nói riêng, chiến lược này yêu cầu: Một hệ thống đào tạo về phân tích dữ liệu tại các trường đại học; một nền tảng học tập mở AI thống nhất cho tất cả các cấp giáo dục; một hệ thống giáo dục nghề nghiệp AI thứ cấp. Nó cũng tìm cách tổ chức đào tạo lại các chuyên gia để hỗ trợ thúc đẩy AI bằng cách: Yêu cầu các trường đại học cung cấp bằng thạc sĩ miễn phí thứ hai về phân tích dữ liệu AI; đào tạo kỹ sư cho phép tạo ra phần cứng AI trong nước; giúp giáo viên phổ biến việc sử dụng các công nghệ hiện đại.

Và một khi các chuyên gia AI mới này được đào tạo thành công, chiến lược cho rằng cần nỗ lực để giữ họ ở Nga - đặc biệt nên tạo điều kiện để họ có thu nhập tương thích với mười quốc gia hàng đầu, nơi AI và sự phát triển công nghệ cao khác đang diễn ra.

Bên cạnh giáo dục, chiến lược đề xuất đưa AI vào hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, nơi nó có thể được sử dụng để tiến hành kiểm tra phòng ngừa và để giảm thiểu các khiếm khuyết và sai sót trong các thủ tục chẩn đoán và xâm lấn.

Các công cụ AI sẽ được tích hợp vào Hệ thống thông tin y tế nhà nước thống nhất của Nga. Một ngân hàng sinh học dữ liệu quốc gia sẽ có sẵn để phân tích dữ liệu lớn ở cấp liên bang, các quận liên bang và cả nước.

Cũng như giáo dục, AI sẽ được sử dụng để tùy chỉnh từng chăm sóc y tế của bệnh nhân. Nhưng trước tiên, chiến lược này cảnh báo cần phải xác định tình trạng pháp lý của các công nghệ AI, giải quyết các vấn đề về quyền sở hữu và quy tắc sử dụng dữ liệu y sinh.

Lạc quan thái quá?

Một số đề xuất này có vẻ lạc quan quá mức. Chiến lược dự thảo cũng có vẻ quan liêu, rằng các bộ và ban ngành liên bang và khu vực liên quan của Nga sẽ tạo điều kiện cho việc giới thiệu suôn sẻ chiến lược. Nó khá lạc quan khi hình dung sự hợp tác giữa các dự án học thuật và nhà nước trên các khía cạnh khác nhau của AI.

Hơn nữa, chiến lược thậm chí có thể không mô tả rõ ràng những gì nó cần có để hoàn thành. Các nhà nghiên cứu tại Viện Hàn lâm Khoa học Nga cho biết tài liệu này chứa một công thức không chính xác về trí thông minh nhân tạo, các định nghĩa không rõ ràng về trao đổi dữ liệu, các chỉ thị không chính xác để đào tạo giáo viên về AI.

Chiến lược này phần lớn "bỏ quên" vai trò của khu vực tư nhân trong các kế hoạch AI quốc gia. Điều đó làm cho Nga nỗ lực trở thành một cú hích dứt khoát từ trên xuống, với các tổ chức nhà nước và liên kết nhà nước của Nga chiếm vị trí trung tâm. Có những dấu hiệu cho thấy điều này có thể được sửa chữa một phần - Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga, một nhà đầu tư nhà nước, đã công bố kế hoạch với chính phủ Nga đầu tư vào các công ty trong nước phát triển AI.

Các câu hỏi vẫn còn về việc liệu các công việc dân sự có được giao cho quân đội Nga hay không, và ngược lại. Cuối cùng, tài trợ cho tất cả các đề xuất và ý tưởng này có thể không phải là một nhiệm vụ dễ dàng, ngay cả với số tiền tương đối lớn đã được Kremlin phân bổ cho nỗ lực.

Rõ ràng sự phát triển AI của Nga sẽ là một quá trình kéo dài và nhiều năm - và có lẽ là một quá trình khó khăn. Tuy nhiên, điều hiển nhiên không kém là Nga hoàn toàn có ý định cạnh tranh trong lĩnh vực này với Mỹ, Trung Quốc và Liên minh Châu Âu.

Hòn Rồng

Nguồn tin: cand.com.vn