Avraham Dar, đồng sáng lập của Mossad

Một trong những người thành lập cộng đồng tình báo Israel

Avraham Dar, không phải là một điệp viên tình báo điển hình. Ông chẳng khác gì những điệp viên lạnh lùng trốn trong bóng tối như bạn thấy trong những bộ phim cũ.

Dar là một thiên tài sôi nổi và hài hước, nói trôi chảy năm thứ tiếng và kết bạn với mọi người mà ông gặp. Những đặc điểm độc đáo này - kết hợp với khả năng lẩn tránh khéo léo những tình huống phức tạp nhất - thường cứu Dar khỏi cái chết. Con trai ông, đạo diễn phim và nhà sản xuất Gidi Dar, nói: “Cha tôi là một diễn viên có tâm. Tôi là người thích ông nhất trong gia đình. Không ai có thể đoán rằng ông sẽ trở thành nhân viên tình báo. Ông siêu trí thức và yêu thích lịch sử.

Avraham Dar.

Ông biết cách điều chỉnh hành vi của mình tùy thuộc vào người mà ông đang nói chuyện. Nếu nói chuyện với một người Arab, ông sẽ hành động giống như người Arab. Nếu đang nói chuyện với một người Anh, ông sẽ đột nhiên nói và di chuyển như họ làm ở Anh. Ông là người luôn thân thiện với tất cả mọi người. Ông không bao giờ trả lời các câu hỏi như một người bình thường. Ông lớn lên trong một bầu không khí trí tuệ châu Âu, nhưng ông yêu thích văn hóa Arab cho đến ngày qua đời”.

Dar là một trong những người tiên phong của cơ sở tình báo Israel. Hầu hết các hoạt động tình báo mà ông tham gia trong suốt sự nghiệp của mình vẫn được giữ bí mật cho đến ngày nay.

Ông sinh ra ở Jerusalem vào năm 1925 với một người cha người Anh gốc Yemen, từng là một sĩ quan trong quân đội Anh và một người mẹ xuất thân từ một gia đình Jerusalem kỳ cựu. Khi còn nhỏ, Dar thích được hòa mình vào một loạt các nền văn hóa và đó là cách ông học năm thứ tiếng ở cấp độ tiếng mẹ đẻ: tiếng Arab, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Anh, tiếng Do Thái và tiếng Pháp.

Gidi Dar cho biết: “Cha tôi lớn lên ở Jerusalem trong thời kỳ thuộc Anh. Bạn bè của ông trong khu phố là người Kurd, Anh và Arab. Mọi người đều biết ông thông minh đến mức nào, và ông đã hoàn thành việc học trước những người khác. Tất cả mọi người đều yêu mến ông. Ông rất tò mò và rất tôn trọng văn hóa Arab. Ông nội của ông làm việc với những gia đình giàu nhất thế giới và cha ông là một người lính đáng kính.

Các cuộc bạo loạn nổ ra ở Hebron khi ông mới chỉ 5 tuổi, và ông được cứu bởi những người theo đạo Hồi đã che giấu và bảo vệ ông, vì sự kính trọng đối với ông tôi. Ông hiểu sâu sắc tất cả các nền văn hóa khác nhau và khả năng di chuyển liền mạch từ kịch bản này sang kịch bản khác đã giúp ông trong những năm sau đó là một điệp viên mật. Một số người thậm chí đã đi xa đến mức tuyên bố rằng ông là gián điệp hoàn hảo, và tôi đồng ý với đánh giá này.

Tại một thời điểm, cha của ông được giao phụ trách một nhà kho của quân đội Anh. Bố tôi đi lại, nói với những người lính rằng ông đang tập hợp những bộ đàm cần sửa chữa. Sau đó, một số thành viên nhóm du kích Do Thái cực đoan Irgun đến lấy.

Nhưng khi rời khỏi căn cứ quân sự, chiếc xe của các thành viên Irgun đã bị hỏng và cha tôi, với phong cách hoàn hảo và tiếng Anh hoàn hảo, đã có thể thuyết phục một vài lính Anh giúp họ sửa xe. Sau đó, khi người Anh bắt đầu điều tra hành vi trộm cắp bộ đàm, ông tôi đã tát ông trước mặt các nhà điều tra. Khi cha tôi hỏi ông sau đó tại sao ông lại làm vậy, ông trả lời rằng theo cách này người Anh sẽ tin rằng ông không biết gì về sự việc. Do đó, các điều tra viên đã xin lỗi ông tôi”.

Tham gia nhiều sứ mạng gián điệp

Vào lúc Israel giành được độc lập, Dar đã tích lũy được một lượng kinh nghiệm khổng lồ trong thế giới tình báo. Khi xuất hiện mối lo ngại người Ai Cập có thể xâm chiếm bằng đường biển, Dar bắt tay vào một cuộc du ngoạn thu thập thông tin tình báo, và cuối cùng đã bị bắt ở Síp.

Lực lượng Palmach mà Avraham Dar gia nhập.

Ở đó, những kẻ bắt giữ đã đập vỡ răng của ông bằng báng khẩu súng trường. Dar đã thành công trong việc trốn thoát bằng cách ăn mặc như một công dân Anh; và khi trở về Israel, ông đã có thể báo cáo về những phát hiện của mình - rằng không có mối đe dọa nào từ Ai Cập vào lúc này.

Gidi kể: “Trong một sự cố khác xảy ra khi đang phục vụ ở Palmach, cha tôi tình cờ đến thăm một người bạn ở khu định cư Yagur khi nơi này bị tấn công. Ông đang ngủ thì bất ngờ một người lính Scotland đánh thức dậy. Cha tôi giả vờ rằng ông là một người lính Anh cùng làng với người lính Scotland và bằng cách đó đã có thể tự cứu mình. Hết lần này đến lần khác, ông có thể ứng biến ngay tại chỗ và nhờ đó thoát khỏi bị giết chết. Chúng tôi thường nói đùa rằng nếu không làm nhân viên tình báo, cha tôi có thể đã trở thành một tội phạm”.

Dar gia nhập Palmach - lực lượng ngầm mà cuối cùng phát triển thành một bộ phận của quân đội Israel gọi là Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) - khi mới 17 tuổi. Lúc 25 tuổi, ông trở thành điệp viên tình báo Israel và nắm giữ một số vị trí khác nhau. Ông tham gia vào kế hoạch giết du kích Fedayeen ở Ai Cập và thành lập Đơn vị Trinh sát Bộ Tổng tham mưu, hay Đơn vị 269 (thường được gọi là Sayeret Matkal), là đơn vị chủ lực của IDF.

Mustafa Hafez bị giết chết vì quả bom thư ngày 12/7/1956.

Ông tham gia vào hàng chục hoạt động bí mật và bất hợp pháp, và thành lập một mạng lưới gián điệp ở Ai Cập, bao gồm cả Vụ Lavon (Lavon Affair) - một hoạt động bí mật của Israel thất bại, có tên mã là Chiến dịch Susannah, được thực hiện ở Ai Cập vào mùa hè năm 1954.

“Trong thực tế, người duy nhất liên quan mà không bao giờ bị buộc tội trong vụ Lavon là cha tôi”, Gidi nói. Công việc của Dar là tạo ra một mạng lưới gián điệp và ông đã hoàn thành một cách xuất sắc. Dar chỉ mới 25 tuổi vào thời điểm ông được gửi đến Ai Cập. Họ nói với ông rằng hãy thiết lập một mạng lưới gián điệp, vì vậy ông đã tới Anh và tạo ra một danh tính giả cho chính mình - một John Darling, người sinh ra ở Gibraltar. Dar không có bất kỳ cố vấn hay một hệ thống hỗ trợ nào mà phải hành động hoàn toàn một mình. Dar luôn nói: “Để nói dối thành công, 99% cần phải đúng. Theo cách đó nếu bạn bị bắt, hầu hết mọi thứ về bạn là có thật”.

Khi đến Ai Cập, Dar kết bạn với các thành viên của tổ chức Huynh đệ Hồi giáo. Gidi Dar kể: “Khi bị một trong những người bạn thân nghi ngờ gián điệp, cha tôi đã khiến cho người bạn tin rằng ông là gián điệp của Anh. Cha tôi đã rời đi khi mạng lưới bị phát hiện. Ông đã cố gắng giải cứu các đồng nghiệp của mình, nhưng ông được cho biết rằng vỏ bọc đã bị bóc trần vì vậy ông không thể quay lại Ai Cập”.

Khi trở về Israel, Dar thiết lập hai mạng lưới gián điệp và sau đó được yêu cầu lãnh đạo Đơn vị 131, đơn vị nổi bật nhất của Mossad. Ban đầu Dar từ chối lời đề nghị, tuy nhiên sau đó họ tin rằng ông là một sĩ quan cao cấp, có kinh nghiệm quân sự, nên muốn nắm giữ vị trí đó. Dar không bao giờ tìm cách để được nổi tiếng, và ông không bao giờ che giấu sự thất vọng và tức giận của mình đối với những người chịu trách nhiệm.

Gidi Dar nói: “Cha tôi không bao giờ dùng đến bạo lực trong các hoạt động của mình. Đó không phải là phong cách của ông. Ông luôn nghĩ ra một câu chuyện và tìm cách vượt qua những tình huống khó khăn.

Bằng cách đó, ông đã thành công trong việc ám sát Mustafa Hafez, người đứng đầu tổ chức du kích Fedayeen Ai Cập, sau nhiều năm thất bại trước những nỗ lực của người khác. Hafez dẫn các đội sát thủ qua biên giới vào Israel để giết người Do Thái trước khi quay trở lại Ai Cập. Nhiều vụ ám sát đã được thực hiện. Một trong những mục tiêu chính của Mossad là loại bỏ Fedayeen, nhưng Hafez rất thông minh và sẽ không để ai ở gần mình. Người này không bao giờ mở thư của mình, vì vậy bom thư sẽ không hiệu quả.

Cha tôi yêu cầu được giao nhiệm vụ (ám sát). Ông kết bạn với một điệp viên hai mang người Arab du cư Bedouin và rồi bịa đặt một câu chuyện, cho rằng người đứng đầu cảnh sát Gaza do Ai Cập kiểm soát đang hợp tác với người Israel. Ông tâm sự điều này với người điệp viên hai mang, và đưa cho anh ta một bản sao thông điệp mật đặt bên trong một cuốn sách, đồng thời yêu cầu người này giữ bí mật câu chuyện.

Tất nhiên, người điệp viên đã chạy thẳng đến Hafez và hào hứng kể cho chỉ huy nghe về thông tin tuyệt vời mà anh ta mới phát hiện ra! Hafez phải tự mở cuốn sách, vì nó chứa đựng thông tin về một số người của họ. Khi Hafez mở cuốn sách, nó đã nổ tung giết chết ông ta và tất cả người trong trụ sở Fedayeen. Một quả bom tương tự đã loại bỏ phó tướng của Hafez ở Jordan chỉ vài giờ sau đó. Nỗ lực này đã thành công vì câu chuyện của cha tôi đã được tạo dựng một cách hoàn hảo”.

Quả bom thư đã giết chết Mustafa Hafez (nổi tiếng là “Mustafa Hafez Fedayeen” chuyên tổ chức những cuộc tấn công xuyên biên giới gây tổn thất nặng nề cho Israel) ngày 12/7/1956.

Dar thích sống ở nông thôn và hai lần kết hôn với phụ nữ từ các khu định cư kibbutz hoặc moshav. Dar xây dựng một ngôi nhà trong khu rừng núi Carmel Forest gần thành phố Haifa. Khi Gidi được sinh ra, Dar đã rời khỏi thế giới gián điệp.

Các thành viên nhóm du kích Do Thái cực đoan Irgun, năm 1948.

Gidi Dar nhớ lại: “Tôi có một tuổi thơ kỳ diệu, sống trong rừng với bốn con ngựa và rất nhiều vũ khí ở nhà. Chúng tôi giống như những chàng cao bồi thành thị. Cha tôi lái một chiếc xe thể thao lạ mắt và khiến chúng tôi cảm thấy như có thể làm bất cứ điều gì chúng tôi muốn. Tôi biết ông là một gián điệp, nhưng chúng tôi không bao giờ được phép nói về điều đó với bất cứ ai. Mọi người đặt biệt danh cho ông là "người nông dân".

Tôi nói với bạn bè rằng cha tôi đã ở khắp nơi trên thế giới, nhưng không ai trong số họ tin tôi. Họ cho tôi là kẻ nói dối và sau đó thường thì chúng tôi sẽ kết thúc trong một trận đánh đấm. Cha tôi giống như một James Bond của Israel. Nhiệm vụ của cuộc đời ông là làm việc vì phúc lợi của Nhà nước Israel. Ông rất bất bình với nạn tham nhũng lan tràn xung quanh mình nhưng vẫn lạc quan về tương lai đất nước”.